تغییرات عملکرد گیاهان پوششی در کشت مخلوط با گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت سامانه‌های مختلف کودی و آلودگی به علف‌های هرز

Abstract

سعید حیدرزاده1، جلال جلیلیان2*

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه 2- دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه j.jalilian@urmia.ac.ir*نویسنده مسئول:

تاریخ دریافت: 10/02/93 تاریخ پذیرش: 28/05/93

چکیده به­منظور بررسی اثر سامانه‌های مختلف کودی بر صفات زراعی گیاهان پوششی لگوم در مزرعه گلرنگ(Carthamus tinctorius L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال 1392 اجرا شد. عامل اول شامل کاشت گیاهان پوششی خلر (Lathyrus sativus)، ماشک (Vicia villosa) و گاودانه (Vicia ervillia) درکنار ردیف‌های گلرنگ و عامل دوم شامل انواع مختلف کود شیمیایی پرنهاده، متوسط نهاده، کم نهاده و کود آلی بودند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، طول نیام، تعداد دانه در نیام و وزن هزاردانه گیاهان پوششی تفاوت معنی‌دار با هم داشتند. به طوری که بیشترین عملکرد دانه (695 کیلوگرم در هکتار) و وزن هزار دانه (156 گرم) متعلق به خلر و بلندترین طول نیام (91/3 سانتی­متر) و بالاترین تعداد دانه در نیام (4/3 عدد دانه) در گیاه پوششی ماشک مشاهده شد. همچنین اثر سامانه­های مختلف کودی بر عملکرد دانه و تعداد دانه در نیام گیاهان پوششی معنی‌دار بود. به طوری که بالاترین میزان عملکرد دانه (496 کیلوگرم در هکتار) در سامانه کودی متوسط نهاده و بیشترین تعداد دانه در نیام (05/3 عدد) در سامانه کودی پر نهاده به دست آمد. همچنین بیشترین عملکرد زیستی (2790 کیلوگرم در هکتار) در گیاه پوششی خلر در سامانه کودی پر نهاده به دست آمد. نتایج نشان داد که زیست توده علف‌های هرز تحت تاثیر متقابل گیاهان پوششی و سامانه­های کودی قرار گرفتند. به طوری که گیاه پوششی ماشک در سامانه کودی کم نهاده زیست توده علف­های هرز پیچک و توق را به ترتیب 35/51 و 45/81 درصد در مقایسه با گیاه پوششی گاودانه تحت سامانه کودی پرنهاده، کاهش داد. به طور کلی، با توجه به دستیابی به مقادیری عملکرد دانه و همچنین زیست توده در گیاهان پوششی، کاشت گیاهان پوششی در کنار ردیف‌های گلرنگ از طریق افزایش تنوع زیستی در مزرعه، سبب استفاده مطلوب تر از نهاده‌ها و تولید محصول جانبی علوفه گردید که در کشاورزی پایدار مورد توجه می باشد.