تاثیرگذاری منابع مختلف نیتروژن روی اجزاء عملکرد، عملکرد و زیست توده علف‌های هرز در دو رقم برنج (Oryza sativa L.)

Abstract

کودهای زیستی و شیمیایی از منابع مهم تامین نیتروژن برای گیاهان زراعی و همچنین علف‌های هرز در اکوسیستم‌های زراعی محسوب می‌شوند. این منابع با توجه به قابلیت دسترسی آسان و یا آزادسازی تدریجی نیتروژن در محیط رشد گیاه زراعی و علف‌هرز می‌توانند نقش مهمی را در رقابت گیاه زراعی با علف‌هرز در دست‌یابی به نیتروژن ایفا کنند. این تحقیق مزرعه­ای به­منظور بررسی اثر منابع نیتروژن روی عملکرد و رقابت با علف هرز برنج به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در سال 1389 انجام شد. دو سطح عدم حضور و حضور علف‌­های هرز به­عنوان فاکتور اصلی، دو رقم برنج طارم امراللهی و طارم فریدونکنار به­عنوان فاکتور فرعی و منبع کود نیتروژن شامل عدم مصرف کود (شاهد)، کود زیستی نیتروکسین و اوره به مقدار 150 کیلوگرم در هکتار به­عنوان فاکتور فرعی-فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که رقم فریدونکنار بالاترین ارتفاع برنج (8/122 سانتی‌متر) را در کرت‌هایی که از اوره استفاده شده بود، داشت. بیشترین تعداد پنجه در بوته (79/17) در تیمار مصرف کود اوره حاصل شد. منبع نیتروژن و همچنین اثر متقابل علف ‌هرز با منبع نیتروژن تاثیر معنی‌داری روی گلچه­های بارور داشت. بیشترین گلچه بارور (18/95) در تیمار عدم حضور علف ‌هرز با مصرف کود اوره و کمترین آن (76/63) در تیمار حضور علف هرز و بدون مصرف کود وجود داشت. در تیمار کود اوره همراه با وجین علف‌های هرز بالاترین میزان عملکرد دانه (4700 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. در مقایسه با نیتروکسین، کود اوره باعث افزایش تراکم و رشد علف‌های هرز و در نتیجه تولید بیشتر زیست­توده علف هرز گردید. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین ارتفاع برنج و عملکرد دانه در هر دو شرایط حضور و عدم حضور علف هرز مشاهده شد.