اثر آللوپاتی بقایای اندام‌های آفتابگردان (Helianthus annuus L.) بر تجمع ماده خشک و تولید بذر تاج‌خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus)

Abstract

به­منظور ارزیابی اثرات آللوپاتیک بقایای حاصل از اندام‌‌های آفتابگردان (در مراحل رشدی مختلف و با مقادیر متفاوت) بر تاج­خروس ریشه قرمز آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال 1387-1388 اجرا گردید. تیمار­های آزمایش شامل بقایای حاصل از اندام­های مختلف آفتابگردان در چهار سطح بقایای حاصل از برگ، ساقه، ریشه و کل اندام­ها، مقدار بقایای اضافه شده به خاک در پنج سطح شامل صفر (شاهد یا عدم مصرف بقایا)، 50، 100، 150 و 200 گرم در مترمربع و بقایای مراحل مختلف رشدی آفتابگردان در سه سطح شامل شامل مراحل رویشی، گلدهی و پر شدن دانه بودند. نتایج نشان داد که افزودن بقایای اندام­های آفتابگردان و به­ویژه مقادیر آن­ها به خاک، دارای اثر کاهشی معنی­دار بر خصوصیات رویشی و زایشی تاج­خروس بود. بیشترین کاهش سطح برگ، وزن خشک برگ و ساقه، وزن هزار دانه و تولید دانه­ی تاج­خروس با اضافه کردن 200 گرم بقایای برگی آفتابگردان، به ترتیب معادل 29/54، 33/64، 14/58، 98/50 و 49/71 درصد حاصل شد. وزن خشک برگ و تولیـد بذر تاج­خروس حساسیت بیشتری در برابر میزان بقایای آفتابگردان نسبت به سایر صفات از خود نشان دادند. در اثر بقایای آفتابگردان، توده­ی بذری تولیدی تاج­خروس (در نتیجه بذر اضافه شده به بانک بذر خاک) نیز از 24 تا 70 درصد کاهش یافت. بقایای برگ آفتابگردان در مرحله­ی رویشی بیش­ترین اثر کاهشی را بر صفات مورد بررسی و به خصوص میزان بذر اضافه شده به بانک بذر خاک داشت.