رویکردی به ایهام در نفثه ‌المصدور زیدری نسوی

Abstract

کتاب «نفثه المصدور» یکی از نمونه‌های عالی نثر فنّی و منشیانه قرن هفتم است. نویسنده این اثر با تسلّط کامل و بهره‌جویی از انواع صنایع لفظی و معنوی، هنر خود را در سخن‌آرایی آشکار ساخته است.

یکی از آرایه‌هایی که زیدری بسیار از آن بهره برده، ایهام است. ایهام در این اثر بیش‌تر در حیطه یک واژه به کار رفته است تا در حوزه یک جمله یا عبارت؛ و به دلیل تناسب شگرفی که بین واژه‌های متن جلوه‌گر است، ایهام تناسب از صنایع بارز این نثر منشیانه محسوب می‌شود.

در این جستار علاوه بر ایهام و ایهام تناسب، به ایهام تضاد و تبادر که زیر مجموعه ایهام تناسب است، پرداخته شده است. ایهام تامّ و استخدام نیز از مواردی است که مورد بحث قرار گرفته است.