بهینه‌سازی شرایط کشت بافت برای ریزازدیادی پایه سیب MM111

Abstract

فن­آوری کشت بافت گیاهی برای تکثیر گیاهان در سطح وسیع استفاده می­شود. ازدیاد پایه سیب MM111 به روش کشت بافت اغلب باعث تولید گیاهانی با رشد سریع می­شود. پژوهش حاضر با هدف بهینه­سازی شرایط ازدیاد درون شیشه­ای پایه­ سیب MM111 و بررسی اثر محیط­های کشت پایه، تنظیم­کننده­های رشد گیاهی مختلف بر پرآوری و ریشه­زایی این پایه در قالب سه آزمایش جداگانه انجام گردید. در آزمایش اول، اثر پنج نوع محیط کشت پایه، شامل محیط کشت پایه MS، 1.5MS، 2MS، WPM و B5، بر تعداد و طول ریزشاخه پرآوری شده، در آزمایش دوم اثر دو نوع تنظیم­کننده رشد گیاهی BAP و TDZ در غلظت­های صفر (شاهد)، 2/2، 4/4 و 8/8 میکرومولار بر صفات رویشی تعداد ریزشاخه، طول ریزشاخه، تعداد گره و طول میانگره و در آزمایش سوم، اثر دو نوع محیط کشت پایه MS و ½MS همراه با دو نوع اکسین در غلظت­های صفر (شاهد)، 35/7، 7/14 و 05/22 میکرومولار IBA و در غلظت­های صفر (شاهد)، 05/8، 11/16 و 16/24 میکرومولار NAA بر صفات تعداد و طول ریشه در سه و چهار روز نگهداری در تاریکی بررسی گردید. سازگاری گیاهچه­های درون شیشه­ای در بسترهای کشت پرلیت درشت، پرلیت ریز، پرلیت با پیت­ماس (1:1) و پیت­ماس بررسی شد. بر اساس نتایج بدست آمده از آزمایش اول، حداکثر میزان پرآوری (66/13 ریزشاخه به ازای هر ریزنمونه) در محیط 2MS مشاهده گردید. در آزمایش دوم، BAP در افزایش میزان پرآوری، تعداد گره و کاهش طول میانگره موثرتر از TDZ بود. حداکثر میزان پرآوری (66/8 ریزشاخه به ازای هر ریزنمونه) در غلظت 4/4 میکرومولار BAP مشاهده گردید. بر اساس نتایج آزمایش سوم، بیشترین تعداد ریشه با میانگین 65/2 ریشه به ازای هر ریزنمونه در محیط کشت MS به همراه 05/8 میکرومولار NAA مشاهده گردید.