فعل شبه‌معین ضمیری در زبان فارسی

Abstract

در زبان فارسی نوعی خاصی از افعال شبه‌معین وجود دارد که همیشه با یک ضمیر همراه‌اند، گویا ادامۀ این افعال امروزه به شکل‌های غیرشخصی به کار می‌رود. این افعال در زبان فارسی کمتر شناخته شده هستند، شناخت این افعال به شناخت زبان فارسی کمک فراوانی می‌کند. در این تحقیق سعی شده‌است که در نگاه اول فعل شبه‌معین از دیدگاه دستوریان معرفی شود، و در ادامه نوعی فعل شبه‌معین به نام شبه‌معین ضمیری در زبان فارسی معرفی شود. گرچه تعاریف ارائه شده از این فعل اغلب مشابه هم هستند، اما همان‌طورکه معلوم است نام‌گذاری این فعل خود، مورد مناقشه است و در مواردی، تفاوتی میان فعل معین و شبه‌معین دیده نمی‌شود یا به همۀ ویژگی‌ها یا شکل‌های فعل شبه‌معین اشاره نشده است و به تبع آن، در تعداد این افعال، اتفاق نظر وجود ندارد. این تحقیق در چند بخش تنظیم شده است: بعد از مقدمه و پیشینۀ بحث، فعل‌شبه‌معین و نیز فعل‌ شبه‌معین ضمیری معرفی شده است. در قسمت اصلی مقاله، شبه‌معین ضمیری در شاهنامه فردوسی در هفت بخش بررسی شده است که از جملۀ آنها نقش ضمایر، شکل ضمایر، میزبان‌های این ضمایر و نیز بحث تاریخی مربوط به این افعال آمده است.