واکاوی عدالت جهاد و مسئله صلح بین‌الملل در اندیشه و آراء امام خمینی(ره)

Abstract

امام خمینی(ره)، نظام بین ­الملل را یک کل منسجم می­ داند که یکی از مهم ­ترین اجزای آن را کارگزاران و رهبران سیاسی تشکیل می­ دهند که اگر غیر مهذب و واجد غرایز نفسانی باشند حاملان اصلی جنگ، نزاع ­های جهانی و بر هم زنندگان اصلی صلح بین ­الملل هستند و اگر این کارگزاران، مهذب، عاقل و دارای اندیشه­ های انسانی باشند در نتیجه جهت نظام بین­ الملل رو به کمال و صلح جهانی خواهد بود. بنابراین امام خمینی(ره) صلح و جنگ در نظام بین ­الملل را محصول نوع کارگزاران حاکم بر آن می ­داند. از آنجایی که امام ریشه ­ی منازعات موجود در روابط بین­ الملل را عدم تهذیب نفس کارگزاران و قوای شهوانی و نفسانی آن ها می ­داند به همین خاطر جهاد در اندیشه­ ی سیاسی ایشان واجد یک دایره­ ی گسترده و بار اخلاقی قوی می­باشد؛ به‌طوری‌که از جهاد با نفس تا جهاد و مبارزه با دشمن را در بر می­گیرد. در پهنه­ ی نگاه امام خمینی(ره) اندیشه ­های امنیتی در قالب جهاد و صلح، نقش برجسته اما همسویی با سایر ابعاد فکری ایشان دارد. جهادِ مبتنی بر اندیشه­ های امام خمینی(ره) در دو سطح داخلی و خارجی برای مبارزه با استبداد و استکبار قابل تبیین است. در واقع در کنار تلاش امام برای رهایی بشر از کارگزاران مستبد داخلی، دغدغه­ ی دیگر امام(ره)، رهایی و آزادی همه­ ی بشریت از یوغ ستم و نابرابری­ هایی است که ساختار نظام بین­ الملل با درون مایه­ ی قدرت طلبی، بر آن ها تحمیل کرده است. مرکز ثقل راهبردهای امام(ره) برای تغییر و رهایی از این وضعیت، دفاع و تأمین صلح جهانی است. صلح مورد نظر امام(ره) مبتنی بر عدالت است و این مهم صرفاً در سایه­ی جهاد محقق می ­شود.