بررسی و مقایسه مولفه های تمدنی میان ایران و آمریکا

Abstract

دنیای سیاست بین الملل از گذشته های دور عرصه رقابت هم در سطح واحدهای حکومتی و هم در صورت کلان آن نزاع بین تمدن های مستقر و کشورهایی مستعد تمدن سازی بوده است. باید به این مهم عنایت داشت که در دنیای کنونی نیز این مسئله مشاهده می شود و شواهد و قرائن نیز نشان می دهد که در آینده رقابت ها و درگیری های تمدنی تشدید خواهد شد.آمریکا سرزمین مهد تمدن غربی به مثابه تمدن غالب کنونی است و ازسوی‌دیگر، ایران به‌دلیل برخورداری از ظرفیت‌های شایان، داعیة برپایی تمدنی جدید با عنوان تمدن نوین اسلامی دارد. ازاین‌رو، نوعی رقابت تمدنی میان این دو کنشگر برقرار شده است که یکی درصدد حفظ استیلاء تمدنی و دیگری درصدد برپایی تمدن جدید می‌باشد. پرسش اصلی پژوهش این است که چه مولفه هایی در رقابت تمدنی میان آمریکا و ایران موثرند و سرانجام این رقابت بر اساس مولفه های تمدنی چه خواهد شد؟ درهمین‌زمینه، نُه مولفه «ایدئولوژی»، عوامل «جغرافیایی»، «انسانی و اجتماعی»، «فرهنگی»، «سیاسی»، «اقتصادی»، «نظامی»، «سیاست خارجی» و «علم و فناوری» برشمرده شده که از رهگذر بررسی آنها میتوان به پاسخی مناسب برای سوال اصلی نائل آمد. بررسی‌های صورت‌پذیرفته نشان می دهد که در محیط آینده از میان مؤلفه‌های یادشده، مولفه های نرم مانند مولفه های فرهنگی، انسانی، اجتماعی و علم، در جهان آینده اولویت ویژه‌ای پیدا می‌کنند. این مولفه ها نقاط قوت ایران هستند و می توانند سرانجام منازعه را به نفع تمدن نوین اسلامی تغییر دهند.