تحلیلی تطبیقی بر تفکر انقلابی امام خمینی(ره)،آیت الله خالصی زاده و جریان فداییان اسلام

Abstract

شیوه اندیشیدن درباره حکومت در هر جامعه یکی از موضوعات قابل تأمل برای اندیشه ورزان حوزه سیاست است به طوریکه می تواند مبنایی برای بدیهی یا غیربدیهی قلمداد کردن هر حکومت از یک سو و تعیین شکل و سیاق ابراز مخالفت علیه آن از سوی دیگر قلمداد شود. به دیگر سخن، نوع تصور حکومت و پرسشهای جدی درباره مطلوبیت آن، از جمله موضوعات اساسی در بررسی تفکر انقلابی یا اصلاحی مخالفان هر نظام سیاسی قلمداد می شود. بنابراین، اتخاذ هر گونه روشی در برخورد با نظام سیاسی مسلط مبتنی بر تلقی نیروهای مخالف از حکومت است. نوشتار پیش رو بر آن است تا در چارچوب مفهوم حکومتمندی فوکو به ارزیابی تفاوت میان تفکر انقلابی امام خمینی(ره) با رویکرد آیت الله خالصی زاده؛ و نیز جریان فداییان اسلام بپردازد و نشان دهد که اساس اسلام سیاسی دهه 1320 را نمیتوان جریانی یکدست در نظر گرفت که به شکل واحدی در مورد حکومت پهلوی اندیشیده یا استراتژی انقلابی خود را تعریف کرده است. پرسش اصلی آن است که تفکر انقلابی امام(ره)، چه تفاوتی با تفکر برخی جریانات دیگر انقلابی زمانه خود در دهه بیست مانند آیت الله خالصی زاده و جریان فداییان اسلام دارد؟فرضیه مقاله آن است که نوآوری تفکر انقلابی مبتنی بر صورت بندی خِرَد جدید حکومتی در نفی سلطنت، توانست حتی بر خلاف دو جریان اصلاحیِ خالصی زاده و افراطیِ فداییان و بر خلاف سنت مقبولیت سلطنت، از نظام تاریخی سلطنتی مشروعیت زدایی نماید.روش مقاله توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر اسناد کتابخانه ای(اسناد وآرشیو تاریخی مستند و معتبر) در دسترس است.