تفاوت نقش و جایگاه ارتش در فرایند انقلاب اسلامی ایران و تحولات 2011 مصر

Abstract

جایگاه ارتش در مقابله با انقلاب­ ها و حفظ نظام­ های استبدادی یا عکس آن پیوستن به انقلابیون و سقوط نظام­ های استبدادی، از موضوعات مهم در پژوهش­ های مرتبط با انقلاب است. از این رو مطالعه تطبیقی جایگاه ارتش در مواجه با انقلاب اسلامی ایران و تحولات 2011 مصر حائز اهمیت پژوهش است. مقاله حاضر در تلاش است تا با مطالعه تطبیقی به تبیین تفاوت جایگاه ارتش ایران در پیروزی انقلاب و تداوم آن آن و جایگاه ارتش مصر در جنبش 2011 مصر و پس از آن پرداخته و به این سئوال پاسخ دهد که چه تفاوت­ های ماهوی و ساختاری در ارتش ایران در آستانه انقلاب و ارتش مصر در سال 2011 وجود داشته و ایت تفاوت ها چه تأثیری بر نقش و جایگاه ارتش در تحولات انقلابی داشته است. مقاله حاضر با اشاره به تئوری­ هایی در باب رابطه ارتش با قدرت سیاسی به تبیین موضوع مورد بحث مقاله پرداخته است. نگارندگان بر این باورند که در ایران وجود رهبری حضرت امام(ره) و چگونگی تعامل ایشان با ارتش و همذات‌پنداری فرهنگی- مذهبی بدنه ارتش و مردم سبب همراهی ارتش با انقلابیون شد در حالی که در مصر، ارتش خود رهبری مرحله انتقالی را بر عهده داشت و محبوبیت مردمی و زاویه داشتن و جدا بودن ساختار نهادینه ارتش از سیاست­های مبارک اجازه نقش­ آفرینی مستقل به ارتش را داد. از دیکر تفاوت­ های ماهوی ارتش در ایران و مصر می­ توان به کارکرد تعریف شده برای ارتش و نوع وابستگی آن در ایران و مصر اشاره نمود.