اثرات فصل و سن هنگام اولین زایش بر خصوصیات ژنتیکی و فنوتیپی پارامترهای منحنی شیردهی گاوهای شیری هلشتاین شکم اول ایران

Abstract

هدف از این مطالعه بررسی اثرات فصل و سن هنگام اولین زایش بر پارامترهای منحنی شیردهی برازش شده با تابع وود (از قبیل تداوم شیردهی، زمان اوج تولید و مقدار تولید در اوج تولید)، برای گاوهای شیری هلشتاین شکم اول ایران بود. در این مطالعه از 580980 رکورد روز آزمون 58098 رأس گاو شیری هلشتاین، متعلق به 953 گله، که طی سال‌های 1391-1374 زایش داشتند استفاده گردید. آنالیز ژنتیکی پارامترهای منحنی شیردهی با روش مدل دام تک صفتی توسط نرم‌افزار تخصصی DMU انجام شد. نتایج نشان داد اثرات گله، سال و فصل زایش، سن هنگام اولین زایش و درصد ژن هلشتاین بر پارامترهای منحنی شیردهی تأثیر معنی‌دار داشتند (01/0P<). بیشترین تعداد شکل نامطلوب منحنی شیردهی در فصول بهار و تابستان و کمترین تعداد شکل نامطلوب منحنی شیردهی در فصول پائیز و زمستان مشاهده شد. وراثت‌پذیری پارامترهای منحنی شیردهی در دامنه کم تا متوسط (03/0 تا 26/0) برآورد گردید. روند ژنتیکی تولید شیر 305 روز و مقدار شیر جزئی از روزهای 100-5، 200-101 و 305-201 شیردهی، زمان اوج تولید و مقدار تولید در اوج شیردهی مثبت و معنی‌دار بود (05/0P<). گاوها در فصل بهار زودتر و در فصل زمستان دیرتر به اوج تولید می‌رسند و تداوم شیردهی در بهار کمترین و در زمستان بیشترین است. همچنین گاوهای جوان‌تر تداوم شیردهی بیشتری دارند و دیرتر به اوج تولید می‌رسند و شکل منحنی شیردهی نامطلوب کمتری نیز دارند. بنابراین فصل زایش مناسب و سن مطلوب هنگام اولین زایش برای گاوهای هلشتاین ایران، به-ترتیب فصل زمستان و سن 24 ماه است.