مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی فرمانده کشتی در قانون دریایی ایران و کنوانسیون رتردام و بررسی جایگاه آموزش دریانوردی در این دو مقررات

Abstract

در این پژوهش، مسئولیت مدنی فرمانده کشتی در قانون دریایی ایران و به تبع آن، معاهدهی لاهه و نیز کنوانسیون رتردام بررسی و با یکدیگر مقایسه شده است. از آنجایی که فرمانده کشتی جزء کارگزاران زیرمجموعه متصدی حمل و نقل دریایی به حساب میآید، هر مسئولیتی که داشته باشد، به متصدی حمل و نقل دریایی نیز منتقل میشود. در مورد مبنای مسئولیت متصدی حمل و نقل دریایی (و به تبع آن، در بسیاری از موارد، فرمانده کشتی) در معاهدهی لاهه تفاوت دیدگاه وجود دارد؛ برخی آن را مبتنی بر تقصیر و برخی دیگر مبتنی بر اماره مسئولیت میدانند که دیدگاه گروه دوم در این پژوهش مورد تاکید قرار میگیرد. یکی از مواردی که در این پژوهش به آن تاکید شد این است که قانون دریایی ایران که برگرفته از مقررات لاهه است، امکان معافیت غیر متعارف فرمانده کشتی از برخی از مسئولیتهای خود را فراهم میسازد در حالی که در کنوانسیون رتردام، با محدود شدن موارد معافیت متصدی حمل و نقل دریایی و شفاف شدن حدود مسئولیتهای وی، ضمن تطابق بیشتر موارد معافیت با واقعیتهای فنی امروز، حقوق فرستندگان کالا بیشتر رعایت میشود. با این وجود، پیشنهاد شد تا نکات مثبت قانون فعلی دریایی ایران، مانند ماده 9 که بر ضرورت اهتمام مالکان کشتی به آموزش کارکنان ایرانی منتخب جهت جایگزینی با فرماندهان با ملیت غیر ایرانی تاکید دارد، محفوظ بماند.