شناسایی عوامل مؤثر بر دانش‌آفرینی اعضای هیأت علمی مؤسسات آموزش عالی

Abstract

امروزه دانش منشأ تحولات بنیادین شناسایی شده‌است و دانش‌آفرینی در توسعه جوامع نقش اساسی دارد. در بین سازمانها، مؤسسات آموزش عالی با کمک اعضای هیأت علمی می‌توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند. این پژوهش باهدف شناسایی عوامل مؤثر بر دانش‌آفرینی اعضای هیأت علمی انجام شد. رویکرد پژوهش کیفی، با روش پدیدارشناسی بود. شرکت‌کنندگان با نمونه‌گیری شدت و گلوله‌برفی گزینش شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته بود و برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل تماتیک استفاده شد. یافته‌ها نشان داد عوامل مؤثر بر دانش‌آفرینی اعضای هیأت علمی را می‌توان در دو گروه: عوامل فردی و عوامل بافتی قرار داد. عوامل فردی نظیر ویژگی‌های ذاتی، دلدادگی به دانش، تسلط بر دانش، تجربه، دغدغه‌مندی، تخیل، پرسشگری، آشنایی‌زدایی، کمال‌گرایی، هویت‌یابی‌علمی، تفکر نقاد، بالندگی حرفه‌ای، تاب‌ آوری علمی، نویسندگی و اخلاق؛ و عوامل بافتی نظیر نظام آموزشی، انتظار جامعه از اعضای هیأت علمی، آزادی‌علمی، مخازن دانش، فرصت‌های مالی و زمانی، پاداش‌دهی و اجتماع‌علمی هستند. براساس تحلیل‌های انجام شده عوامل فردی بیش از عوامل بافتی تأثیرگذار هستند و بروز بسیاری از عوامل فردی شناسایی شده، در نظام آموزشی محقق می‌شود.