رشد اقتصادی، مصرف انرژی و آلودگی زیست‌محیطی )مطالعه موردی: بخش حمل‌ونقل ریلی کشور(

Abstract

مصرف انرژی، رشد اقتصادی و آلودگی هر سه اجزای نظام تولیدی اقتصاد هستند که بررسی ارتباط سه‌گانه‌ی آن‌ها برنامه‌ریزان را به ارائه راهکارهای مناسب برای نیل به اهداف اقتصادی همراه با حفظ محیط‌زیست رهنمون می‌کند. هدف مقاله‌ی حاضر بررسی روابط کوتاه‌مدت و بلندمدت بین مصرف انرژی، رشد اقتصادی و آلودگی زیست‌محیطی در بخش حمل‌ونقل ریلی است. ازاین‌رو با استفاده از رویکرد الگوی خود بازگشت با وقفه‌های توزیعی و مدل تصحیح خطا به بررسی روابط بین این متغیرها در دوره 94-1383 پرداخته‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که کشش مصرف انرژی در بخش حمل‌ونقل ریلی نسبت به آلودگی زیست‌محیطی بخش حمل‌ونقل ریلی کشور در کوتاه‌مدت و بلندمدت به ترتیب 27و 43 می‌باشد و حاکی از آن است که با افزایش مصرف انرژی، شاخص آلودگی زیست محیطی در بخش حمل‌ونقل ریلی کشور افزایش می‌یابد. همچنین کشش تولید ناخالص داخلی نسبت به آلودگی زیست‌محیطی در بخش حمل‌ونقل ریلی در کوتاه‌مدت و بلندمدت به ترتیب 4/0و 08/0 می‌باشد که نشان می‌دهد با افزایش تولید ناخالص داخلی در بخش حمل‌ونقل ریلی کشور، آلودگی زیست محیطی در این بخش افزایش می‌یابد. هم-چنین علامت ضریب جمله‌ی تصحیح خطا مطابق انتظار، منفی است، که نشان می‌دهد عدم تعادل‌ها در کوتاه‌مدت تعدیل می‌شوند تا رابطه‌ی تعادلی بلندمدت ایجاد شود. مقدار این ضریب 36/0- است که به معنی تعدیل36 درصدی در هر دوره تا برقراری تعادل بلندمدت است.