تقابل جوانی با پیری بر اساس عنصر رنگ در تصاویر نظامی

Abstract

رنگ در هنرهایی مانند نقّاشی و معماری مادة اصلی به حساب می­آید. در ادبیات و شعر فارسی نیز مقولة رنگ از جایگاه ویژه­ای برخوردار است. شاعر به کمک ذخایر واژگانی بنابه قریحة شاعرانه­اش، تابلوهایی خیالی و نگارین ترسیم می­کند و بر اساس­عناصر رنگین طبیعت به رنگ­آمیزی این تابلو می­پردازد. از جمله مضامینی که اکثر شعرا عموماً و نظامی خصوصاً به آن پرداخته­اند، مبحث پیری و جوانی است. توصیفات و تصاویری که از جوانی و پیری در شعر نظامی نمود چشمگیری دارد، توصیف آن بر اساس عنصر رنگ است. شاعر گنجه به کمک عناصر رنگین طبیعت و نیز به مدد استعارات خیالی، از خصوصیات ظاهری دو نسل جوان و پیر تصویرگری می­کند. رنگ سفید، سیاه و سرخ رنگ‌هایی هستند که به صورت مستقیم و غیر مستقیم (استعاری) در اوصاف جوانی کاربرد دارد و رنگ­های زرد و سفید در کنار پیری نمود پیدا می­کند. از این نظر پژوهش در این زمینه می­تواند هرچه بیشتر و بهتر، زیبایی­های تصویر نظامی در خصوص پیری و جوانی را بازگو ­کند. نگارنده در این مقاله کوشیده است به بررسی و تحلیل تصاویر و مضامین مختلف جوانی و پیری بر اساس عنصر رنگ بپردازد.