«نگاهی به تصویرپردازی در نفثه‌المصدور»

Abstract

نفثه­المصدور شهاب­الدین محمد زیدری نسوی، از شاهکارهای نثر مصنوع و فنی فارسی است. این اثر واگویه­های درونی و دلنوشته­های نویسنده­ای دردمند است که با زبانی تصویری به شرح سرگذشت آوارگی خویش، مقارن هجوم وحشیانۀ تاتار پرداخته است. زبان مصنوع و سرشار از تصویر نویسنده، به بهترین نحو گوشه­هایی از تاریخ این سرزمین را بازگو می­کند. هدف از پژوهش حاضر، که به شیوۀ توصیفی– تحلیلی انجام شده، بررسی جایگاه تصویر و تصویرپردازی و ابعاد مختلف آن در نفثه‌المصدور است. به این منظور پس از مقدمه­ای کوتاه دربارۀ زمینۀ کار و اهداف پژوهش، مباحث اصلی در سه دستۀ شگردهای تصویرسازی، کارکردهای تصویرپردازی و انواع تصاویر، ذکر شده است. نتایج نشان می­دهد که نویسنده با شکل­دهی کانون­های تصویری خاص در کنار تصاویر پراکندۀ موجود در متن؛ تقویت تصویرپردازی از طریق اجزای کلام و بهره­گیری از توانمندی­های زبانی و بیانی نثر؛ تصاویری آفریده است که یا تجربه هنری او را بازمی­نماید و یا با انتقال آن به مخاطب، حس همراهی و همدردی مخاطب را برمی­انگیزد. تصاویری که عمدتاً سطحی و اثباتی ­است و با ساختار اثر و نگرش نویسنده هم‌خوان.