مقایسه نظام‌های بهره‌برداری از نظر دسترسی به برخی شاخص‌های توسعه روستایی: مطالعه موردی استان اصفهان

Abstract

در این مقاله، اثرگذاری نظام‌های زراعی بر توسعه روستایی در استان اصفهان مورد مطالعه قرار گرفته است. برای دست‌یابی به اهداف تحقیق، ابتدا روستاهایی که نظام‌های زراعی مختلف در آنها وجود داشتند، شناسایی و تفکیک شدند. سپس برای هر نظام، روستاهایی که حداقل 50 درصد بهره‌برداران آن عضو این نظام بودند، به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. بر این اساس،برای سه نظام اصلی زراعی موجود در استان مجموعاً 300 روستا مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تعیین ارتباط بین نظام‌های زراعی و توسعه روستایی، مجموعه شاخص‌ها فهرست شدند و پس از حذف و تلفیق آنها، در مجموع 27 شاخص برای نظام‌های زراعی از یک سو و توسعه روستایی از سوی دیگر انتخاب شدند و داده‌های مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل در مدل معادلات ساختاری نشان داد که در نظام تعاونی تولید در مقایسه با سایر نظام‌های زراعی بیشترین ارتباط و تعامل بین شاخص‌های توسعه روستایی و شاخص‌های نظام‌های زراعی وجود داشته است، به گونه‌ای که در اکثر شاخص‌های این دو مؤلفه ارتباط معنی‌داری مشاهده می‌شود. نظام خانوادگی، به لحاظ تعامل با توسعه روستایی، پس از نظام تعاونی تولید قرار دارد و در نظام تعاونی مشاع، ارتباط بین شاخص‌های نظام زراعی و توسعه روستایی در رتبه آخر قرار گرفته است. همچنین، برازندگی مدل GFI در نظام تعاونی تولید 989/0، در نظام خانوادگی 973/0 و در نظام تعاونی مشاع 746/0 به دست آمد.