تحلیل عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر میزان مشارکت مردم در نواحی روستایی: مطالعه موردی روستاهای بخش مرکزی شهرستان جهرم

Abstract

مشارکت همانا شرکت آگاهانه و خودانگیخته افراد در برنامه توسعه است و از ارکان اساسی توسعه روستایی به­شمار می­رود. ارزش­ها و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی جوامع روستایی از مهم­ترین عوامل تأثیرگذار بر میزان مشارکت روستاییان است. مقاله حاضر بر آن است که با رویکردی همه­جانبه و در قالب روش توصیفی- تحلیلی و همبستگی، سطح مشارکت و عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر آن را در 25 سکونتگاه روستایی بخش مرکزی شهرستان جهرم مشخص سازد. جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 384 نفر انجام می­شود. براساس آزمون t استیودنت، سطح مشارکت در اغلب شاخص­های مورد نظر به­جز شاخص­های «احترام به دیگران» و «امانتداری در کارهای روزمره» به­گونه­ای معنی­دار کمتر از حد مورد انتظار است. در رتبه­بندی عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر در میزان مشارکت، شاخص‌هایی همچون «اهمیت تصمیمات جمعی نسبت به تصمیمات فردی»، «علاقه­مندی مردم به حل مشکلات محله» و «ارتباطات اجتماعی»، که در راستای تقویت فعالیت­های جمعی است، در تبیین میزان مشارکت مردم بیشترین سهم را دارند. نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان می­دهد که معیار «شبکه اجتماعی»، با ضریب تعیین 679/0، بیشترین تأثیر را بر میزان مشارکت در نواحی روستایی دارد.