بررسی اثر کود دامی و الگوی کشت بر برخی از خصوصیات کمی گل و بنه زعفران زراعی (Crocus sativus L.) در شرایط اقلیمی گناباد

Abstract

به منظور بررسی واکنش گیاه دارویی زعفران به تراکم کاشت و سطوح مختلف کود دامی آزمایشی دو ساله به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 95-1394 و 96-1395 در منطقه گناباد اجرا شد. عامل اصلی شامل فواصل روی ردیف 5، 10، و 15 سانتی متر و عامل فرعی بصورت شاهد (عدم مصرف کود)، و کاربرد 20، 40، و 60 تن در هکتار کود گاوی بود. نتایج آزمایش نشان داد حداکثر عملکرد گل تر در سال اول (4/127 کیلوگرم در هکتار) از کاربرد 60 تن در هکتار و در سال دوم (3/72 کیلوگرم در هکتار) از مصرف 40 تن در هکتار کود گاوی تحت تراکم کاشت 5 سانتی متر روی ردیف بدست آمد. بیشترین عملکرد کلاله تر در هر دو سال آزمایش (به ترتیب با مقادیر 300/10 و 383/5 کیلوگرم در هکتار) در اثر کاشت پرتراکم (فاصله روی ردیف 5 سانتی متر) و اعمال 40 تن در هکتار کود گاوی حاصل شد. عملکرد کلاله خشک نیز در نتیجه تأثیر همین تیمار به ترتیب با مقادیر 300/2 و 770/1 کیلوگرم در هکتار در دو سال آزمایش افزایش بیشتری در مقایسه با سایر تیمارها نشان داد. بالاترین تعداد بنه خواهری در هر دو سال آزمایش (به ترتیب 614 و 591 بنه در متر مربع) از کشت با بیشترین تراکم بنه حاصل شد. در سال اول، تیمار 40 تن در هکتار کود دامی بیشترین مقادیر (592 بنه در متر مربع) را داشته و در سال دوم، تیمار 60 تن در هکتار بالاترین مقادیر (572 بنه در متر مربع) را نشان داد. بیشترین عملکرد بنه در سال اول با میانگین 22724 کیلوگرم در هکتار از فاصله روی ردیف 5 سانتی متر و اعمال 40 تن در هکتار کود دامی حاصل شد. اما در سال دوم بیشترین میانگین (12429 کیلوگرم در هکتار) از همین تراکم کاشت و مصرف 60 تن در هکتار کود دامی بدست آمد. بنابراین، برای دستیابی به عملکرد اقتصادی مناسب در زراعت زعفران، کاربرد 40 تن در هکتار کود گاوی در تراکم کاشت 5×20 سانتی متر در شرایط اقلیمی و خاکی مشابه با محل این آزمایش پیشنهاد می گردد.