ارزیابی اثرات بافت خاک بر رشد و عملکرد زعفران (.<i>Crocus sativus</i> L)

Abstract

به‌منظور مطالعه اثرات بافت خاک بر عملکرد گل و بنه زعفران، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار در جعبه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- 100% خاک مزرعه + کود گاوی، 2-70% خاک مزرعه + 30% ماسه‌بادی، 3- 70% خاک مزرعه + 30% ماسه‌بادی + کود گاوی و 4- 70% ماسه‌بادی + 30% خاک مزرعه + کود گاوی. نتایج آزمایش بیان‌گر اثر معنی‌دار بافت خاک بر تمامی صفات مربوط به عملکرد گل و بنه زعفران بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین وزن‌تر گل، وزن خشک کلاله (به ترتیب 59/1 و 10/0 گرم در هر جعبه کاشت) و وزن خشک گلبرگ (12/0 گرم در هر جعبه کاشت) در تیمار 70% ماسه + 30% خاک + کود گاوی به دست آمد. بیشترین تعداد بنه با قطر 3-2 سانتی‌متر، در تیمار 70% خاک + 30% ماسه + کود گاوی (75/3 عدد در هر جعبه کاشت) و بیشترین تعداد بنه‌ با وزن 6-3 (75/1 عدد در هر جعبه کاشت) و 9-6 گرم (25/1 عدد در هر جعبه کاشت)، در تیمار 70% ماسه + 30% خاک + کود گاوی به دست آمد. افزون بر این، کمترین مقادیر اکثر صفات مورد مطالعه در تیمار 100% خاک مزرعه + کود گاوی مشاهده شد. به‌طور‌کلی، کاشت زعفران در خاک دارای بافت سبک موجب بهبود رشد بنه و افزایش عملکرد گل و کلاله شد. بنابراین، به نظر می‌رسد می‌توان با کاشت زعفران در زمین‌های دارای بافت مناسب و یا از طریق اصلاح خاک و سبک‌تر کردن بافت خاک مزرعه، عملکرد گل و بنه گیاه زعفران را افزایش داد.