بررسی تاثیر سطوح مختلف کمپوست زباله شهری و وزن بنه مادری بر عملکرد و خصوصیات رشدی زعفران (.<i>Crocus sativus</i> L)

Abstract

مدیریت تغذیه و اندازه بنه مادری، از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد زعفران به شمار می‌روند. به منظور بررسی اثر کمپوست زباله شهری و وزن‌ بنه مادری بر شاخص‌های عملکرد گل و ویژگی‌های رشدی بنه زعفران، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند، در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 سطح کمپوست زباله شهری (0، 5، 10 و 20 تن در هکتار) و 3 سطح وزن بنه مادری (شامل گروه‌های وزنی 4-1/0، 8-1/4 و 12-1/8 گرم) و در 3 تکرار اجرا گردید. صفاتی نظیر تعداد و عملکرد گل تر، طول و وزن کلاله، وزن بنه، تعداد بنه دختری و تعداد جوانه در بنه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کمپوست زباله شهری بر وزن بنه همراه با فلس، تعداد بنه دختری و عملکرد گل تر و کلاله تأثیر معنی‌داری داشت، بطوریکه بالاترین وزن بنه همراه بافلس و تعداد بنه دختری (به ترتیب، 33/21 گرم در بنه و 11/2 عدد) از تیمار 10 تن در هکتار و پایین‌ترین آنها (47/16 گرم در بنه و 66/1 عدد) در شاهد به دست آمد. وزن بنه‌های مادری نیز، عملکرد گل وکلاله، وزن بنه و قطر بنه دختری را تحت تأثیر معنی دار خود قرار داد، بطوریکه بالاترین وزن تازه و خشک کلاله (به ترتیب، 31/0 و 11/0 گرم در متر مربع) از بنه‌های 12-1/8 گرم و کمترین آن‌ها (06/0 و 03/0 گرم در متر مربع) از بنه‌های 4-1/0 گرم بدست آمد. همچنین، اثر بر‌همکنش وزن بنه و کمپوست زباله شهری بر عملکرد گل و کلاله زعفران معنی‌دار گردید، بطوریکه بیش‌ترین عملکرد گل و کلاله تر (به ترتیب 36/9 و 41/0 گرم در متر مربع) از تیمار 10 تن در هکتار کمپوست و بنه‌های 12-1/8 گرم بدست آمد. بر اساس نتایج این تحقیق، استفاده از کمپوست زباله شهری (10 تن در هکتار) و بنه‌های مادری درشت (12-1/8 گرم) به عنوان مؤثرترین تیمارها در این آزمایش، می‏توانند نقش مؤثری در افزایش رشد بنه و عملکرد گل زعفران داشته باشند.