تعیین و اولویت‌بندی بازارهای هدف صادرات انواع زعفران بسته‌بندی شده ایران

Abstract

ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در سطح جهان محسوب می‌شود. با توجه به جایگاه این محصول در سبد صادرات غیرنفتی ایران، تدوین راهبرد مناسب صادرات و ثبات درآمد ارزی کشور با تمرکز فعالیت‌های بازاریابی در بازارهای هدف برخوردار از اولویت بالا ضرورتی انکارناپذیر است. پژوهش حاضر به‌منظور اولویت‌بندی بازارهای هدف صادرات انواع زعفران بسته‌بندی شده ایران بر مبنای داده‌های سال‌های 91-1389 صورت گرفت. در این راستا، سه رهیافت تاکسونومی عددی، TOPSIS و غربال‌گیری وزنی به کار گرفته شد. نتایج حاصل نشان داد که اولویت‌های نخست صادرات برای انواع پودر زعفران در بسته‌بندی 10 تا 30 گرم (کد تعرفه 09102014) شامل اسپانیا، امارات متحده عربی و ایتالیا، برای زعفران در بسته‌بندی کمتر از 10 گرم (کد تعرفه 09102011) شامل عربستان سعودی و اسپانیا، و برای زعفران در بسته‌بندی 10 تا 30 گرم (کد تعرفه 09102013) شامل امارات متحده عربی، اسپانیا و عربستان سعودی می‌باشند. با توجه به ویژگی و ساختار سه رهیافت مورد استفاده، در اولویت‌بندی کلی بازارها به‌منظور صادرات انواع زعفران بسته‌بندی شده استفاده از نتایج روش غربال‌گیری وزنی و TOPSIS و در اولویت‌بندی بازارهای همگن (به لحاظ شاخص‌های مورد استفاده برای اولویت‌بندی)، کاربرد نتایج روش تاکسونومی عددی توصیه می‌شود.