تأثیر تروریسم و دزدی‏های دریایی بر جغرافیای سیاسی پهنه آبی سومالی

Abstract

دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش‏های بزرگ کشورهایی است که با حمل‏ و نقل دریایی سروکار دارند؛ اما انگیزه‏های سیاسی ناشی از فعالیت‏های نامشروع دریایی می‏تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. تروریسم دریایی عمدتاً با هدف منافع اقتصادی و با انگیزه‏های سیاسی و توسط گروه‏های تروریستی به کار می‏رود که در گام اول موجب ناامنی مسیرهای تردد کشتی‏ها می‏شود و در مرحله دوم بر جغرافیای ‏سیاسی دریایی نواحی آلوده تأثیر می‏گذارد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه سومالی که در رأس آن قرار دارد، نشان‏دهنده تأثیرگذاری این کشور بر ترددهای دریایی است. سومالی از شمال به خلیج عدن و تنگه باب‏المندب مشرف است و از شرق نیز با اقیانوس هند ارتباط دارد؛ بنابراین تردد کشتی‏ها عموماً از پهنه‏های آبی که ‏این کشور بدان‏ها مشرف است، انجام می‏گیرد. مشکلات ناشی از نابسامانی‏های حاکمیتی که پس از 1991 در سومالی پدید آمده، موجب شده است قلمروهای متعدد حاکمیتی در این کشور پدید آید و دولت قانونی این کشور نیز توان اعمال صلاحیت در حوزه قلمروهای آبی خود را نداشته ‏باشد. این تحقیق به بررسی تحلیلی ‏و توصیفی تأثیر دزدی و تروریسم دریایی سومالی بر نقش حاکمیتی و صلاحیتی دولت‏ها در دریاها می‏پردازد و به تأثیر جغرافیای ‏سیاسی نابسامان در گسترش بی‏ثباتی دریایی سومالی اشاره دارد؛ همچنین تأثیر بی‏ثباتی دریایی سومالی بر تغییر صلاحیت دولت‏ها در عرصه دریاها را ارزیابی می‏کند. نتایج حاصل بیانگر آن است که جغرافیای ‏سیاسی نابسامان در سومالی باعث شده است فضای سرزمینی به عنوان مکملی لجستیکی برای توسعه فعالیت‏های دزدان و تروریست‏های دریایی ایفای نقش کند و بدین ترتیب امنیت دریایی را به مخاطره ‏اندازد.