بررسی جامعه شناختی میزان شهرگرایی و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه‌: شهر ساری)

Abstract

شهرگرایی برخلاف شهرنشینی یک فرآیند رشد شهری نیست بلکه مرحله­ی نهایی و نتیجه­ی شهرنشینی محسوب می­شود. هدف مقاله­ی حاضر این است که با توجه به روند افزایش شهرنشینی، شهرنشینان تا چه حد شهرگرا هستند و میزان شهرگرایی آنها از چه عواملی تأثیر می­پذیرد. براساس عوامل مؤثر بر شیوه­ی زندگی شهری از دیدگاه ترکیب­گرایی و خرده­فرهنگی، ده فرضیه مبتنی بر متغیرهای مستقل سن، جنسیت، تحصیلات، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال، درآمد، سابقه­ی زندگی در شهر، منشأ شهری یا روستایی، نوع محله و تعداد فرزندان در رابطه با میزان شهرگرایی شهرنشینان تدوین شد. برای بررسی تجربی فرضیات تحقیق از روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه­ی مبتنی بر مصاحبه استفاده شده است. جامعه­ی آماری این تحقیق افراد 30 تا 65 ساله شهرنشین شهر ساری و حجم نمونه 340 نفر بوده که نمونه­ها به روش طبقه­ای تصادفی ساده انتخاب شده­اند. در سطح تحلیل تبیینی، از ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، آزمون من وایتنی و آزمون کروسکال والیس استفاده شده است. یافته­های تحقیق نشان می­دهد میزان شهرگرایی شهرنشینان ساری در سطح بالایی قرار دارد و تعداد کمی از افراد از نظر میزان شهرگرایی در حالت متوسطی قرار دارند. نتایج مربوط به آزمون فرضیات حاکی از آن است که، نه متغیر مذکور با شهرگرایی رابطه­ب معناداری دارد و نه متغیر درآمد با متغیر شهرگرایی. می­توان گفت میزان بالای شهرگرایی افراد قابل تبیین در رویکرد جبرگرایی است و شیوه­ی زندگی مردم شهر ساری حاصل جبر محیط شهری می­باشد.