تأثیر عوامل محیطی و اجتماعی بر احساس امنیّت شهری (مورد مطالعه: محلّات منتخب شهر یزد)

Abstract

عوامل متعدّد و متنوّعی در برقراری نظم و امنیت اجتماعی تأثیرگذار هستند. از آن جمله می­توان به عوامل محیطی و اجتماعی اشاره کرد. اهمیت این عوامل از آنجایی است که بپذیریم که عوامل ناامنی در بستر مکان رخ می­دهند و توجه به این نکته که رفتار انسان در فضا و مکان­های مختلف، متفاوت بوده و در بسیاری موارد فضا محرّک انسان در بروز رفتار مجرمانه می­باشد، امری ضروری است. این تحقیق از نوع پیمایشی است که طی آن از طریق پرسشنامه با روش خوشه­ای، 214 نفر در دو محله­ی امیرآباد و صفائیه مصاحبه شده است. برای تحلیل داده­ها از آزمون ضریب رگرسیون و پیرسون استفاده شده است. بر اساس یافته­های تحقیق، متغیر­های فضای فیزیکی، قلمروگرایی، نظارت اجتماعی و تعاملات اجتماعی بر روی احساس امنیت تأثیر دارند ولی میان میزان جرم با احساس امنیت رابطه­ای به دست نیامد. همچنین متغیر­های تصور مردم، دستیابی به امکانات و سخت کردن آماج جرم بر روی میزان جرم تأثیر دارند. <strong> </strong>می­توان گفت متغیّر­های فضای فیزیکی و کالبدی، قلمروگرایی و تعاملات اجتماعی عوامل مهمّی برای بالا بردن احساس امنیّت محسوب می­شوند. توجّه به فضاهای غیرقابل دفاع و ایجاد فضاهای سبز و مناسب برای گذران اوقات فراغت و در پی آن بالا بردن قلمروگرایی و تعاملات اجتماعی ساکنان که باعث نظارت غیررسمی و به دنبال آن نگهداری و مراقبت ساکنان از محلّه­ی خود می­شود، می­تواند سیاست­هایی موثّر برای ارتقای احساس امنیت تلقی گردد. بر این اساس توجّه سیاست­گذاران و برنامه­ریزان شهری باید به مقولاتی همچون توسعه­ی پایدار و عدالت در توزیع امکانات شهری جلب گردد.