بررسی رابطه بین مشارکت سیاسی و بیگانگی اجتماعی در بین شهروندان شهر تبریز

Abstract

امروزه مشارکت در بستر جامعه­ای دموکراتیک و مدنی، صورتی نهادمند به خود گرفته و اندیشمندان توسعه، گسترش مشارکت سیاسی در میان توده­ی مردم را یکی از وجوه نوسازی سیاسی تلقی می­کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین مشارکت سیاسی و بیگانگی اجتماعی در بین شهروندان شهر تبریز انجام شده است. بیگانگی اجتماعی از سوی جامعه­شناسان و روان­شناسان اجتماعی برای توضیح صور آسیب­شناختی مشارکت سـیاسی و تبیین انفعال، بـی­میلی و بی­علاقگی سیاسی مورد استفاده قرار گرفته است که جزء مسائل شهری و از پیامدهای شهرنشینی است. سؤالی که مطرح است این است که بین مشارکت سیاسی و بیگانگی اجتماعی در بین شهروندان تبریز رابطه وجود دارد؟ روش تحقیق حاضر از نوع پیمایشی و با ابزار پرسشنامه و جامعه­ی آماری آن، شهروندان در سنین 18 سال به بالای تبریز است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر و اطلاعات مورد نیاز از طریق شیوه­ی نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای جمع­آوری گردیده است. اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است. برای تحلیل داده­ها از نرم­افزار SPSS و برای آزمون فرضیه­ها از تکنیک آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه­های تحقیق نشان داد که بین میزان مشارکت سیاسی و بیگانگی اجتماعی شهروندان رابطه­ی معنا­­داری وجود ندارد. تنها دو مؤلفه­ احساس انزوای اجتماعی و احساس بی­هنجاری در بین پنج مولفه بیگانگی اجتماعی دارای رابطه­ی معنا­دار­ی با میزان مشارکت سیاسی است. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که مشارکت سیاسی چندان تحت تأثیر بیگانگی اجتماعی نبوده است.