عوامل مورفوژنز زیانبار و تهدید کننده جاده استراتژیک مرند – جلفا و روش‌های مقابله با آنها

Abstract

جاده استراتژیک مرند – جلفا در مسیر خود از واحدهای توپوگرافی و ژئومورفولوژیکی زیادی عبور می‌کند که آگاهی از ویژگیهای هر کدام از این واحدها و شناخت عوامل مورفوژنز و مورفودینامیک فعال و ارایه راهکارهای لازم، هدف اصلی این پژوهش می‌باشد. براساس مطالعات و پیمایش‌های میدانی و نتایج بدست آمده از این تحقیق، گسل‌ها، سیل، فرسایش رودخانه‌ای، حرکات دامنه‌ای نظیر ریزش، لغزش، جریانات واریزه‌ای، مورفوژنز بهمن‌های برفی و بهمن‌های سنگی، پدیده‌های ترموکلاستی، کریوکلاستی و مورفوژنز آنتروپیک از عمده‌ترین عوامل ژئومورفولوژیکی شناخته شده در طول مسیر جاده ریلی و آسفالته می‌باشند. بحرانی‌ترین حرکات دامنه‌ای در محدوده تنگ دره‌دیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، در سال‌های اخیر اثر فعالیت‌های انسان در تغییر چشم‌انداز مرفولوژیکی مسیر جاده مورد پژوهش بشدت فزونی یافته که نتیجه آن افزایش ناآرامی دامنه‌ها، تخریب پوشش گیاهی، سیل می‌باشد، نتایج تحقیق، ضرورت درک و آگاهی عمیق و منطقی از فرایندهای ژئومورفولوژیکی منطقه است و قبل از هرگونه اقدام و فعالیت‌های عمرانی در مسیر جاده‌ها برنامه‌های خود را باید از فیلتر عبور داده و شاخص‌های ژئومورفیکی را در برنامه‌ریزی‌ها و آمایش سرزمین منطقه لحاظ نمود