علل گرایش کاربران ایرانی به شبکه‌های مجازی
چکیده
هر کاربر ایرانی طی شبانهروز زمان زیادی را در شبکه‌های مجازی میگذراند. برای کاربران این شبکه‌ها، شبه‌جامعه یا جامعۀ مجازی جایگزین جامعۀ واقعی می‌شود و بازتولید فرهنگ روزمرۀ جهان واقعی در فضای مجازی متبلور شده است. این فرهنگ مجازی، در برابر فرهنگ رسمی قراردارد که عرصۀ وسیعی از اطلاعات و کردهای معنایی را ایجاد می‌کند. این کنشگران انگیزه‌ها، نیازها، تشخیص‌ها، کمبودها، محدودیت‌ها، تقاضاها و تحمیل‌های سازمان اجتماعی خاص خود را دارند که در شبکه‌های مجازی، همراه آنهاست. این تحقیق در صدد شناسایی علل گرایش کاربران ایرانی به شبکه‌های مجازی است. روش تحقیق از نوع کیفی و با استفاده از تحلیل مضمون انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانهای و مصاحبه استفاده شد. جامعۀ آماری شامل اساتید، صاحب‌نظران و خبرگان علوم ارتباطات، فنآوری اطلاعات، علوم اجتماعی، روانشناسی اجتماعی، علوم سیاسی، مطالعات فرهنگی و مردم‌شناسی و همچنین، کاربران فعال (مدیران گروه‌ها، کانال‌ها یا صفحات پربازدید در تلگرام، اینستاگرام، توییتر، فیس‌بوک و غیره) است. 25 نفر برای نمونه انتخاب شدند و مصاحبه از ایشان صورت گرفت. برای انتخاب مصاحبه‌شوندگان، ابتدا از روش نمونه‌گیری هدفمند یا قضاوتی و سپس از روش نمونه‌گیری گلولهبرفی استفاده شد. ساخت مدل نهایی شبکه مضامین با نرم‌افزار MAXQDA انجام گرفت. نتایج حاصل از یافتههای تحقیق در خصوص علل گرایش کاربران به شبکه‌های مجازی در 10 مضمون اصلی؛ جذابیت، تازگی و نوآوری، خودشیفتگی و نمایش خود، هویت‌های مجازی چندگانه، رفع نیازهای متنوع، رفع خلأهای ارتباطی و اطلاعاتی، رفع محرومیت و محدودیت، ارتباط شبکهای و تعاملی، ارتقاء آگاهی اجتماعی، مشارکت شهروندی و توانمندی اقتصادی طبقه‌بندی شده است.
کلید واژگان
کاربران ایرانیگرایش
شبکه‌های مجازی
تحلیل مضمون
شماره نشریه
25تاریخ نشر
2018-01-211396-11-01
ناشر
انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطاتIranian Association for cultural studies & communication
سازمان پدید آورنده
دانشگده علوم ارتباطات علامهجامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
