کردارهای گفتمانی و الزامات آن: ملاحظاتی درباره پایان‌نامه‌های علوم اجتماعی دانشگاه رازی

Abstract

به نظر می‌رسد بتوان با مرور پایان‌نامه‌های فارغ‌التحصیلان رشته‌های کارشناسی ارشد جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی دانشگاه رازی به چگونگی مفصل‌بندی کردارهای گفتمانی و نحوه آرشیو واقعیت در نظام ِتولیدِ دانشِ آن پی برد. هر چند شیوه‌ای که مفصل‌بندی این کردارها را امکان‌پذیر کرده، قرابت زیادی با شیوه‌های رایج در علوم اجتماعی کشور دارد اما از آنجا که موضوع این گفتار متمرکز بر دانشگاه رازی است لذا تلاش شده تا صرفاً مختصات این فضا به دست داده شود. از دید این پژوهش، حوزه‌ای از کردارهای گفتمانی مختلف که هیچ الزامی هم در مفصل‌بندی آن‌ها نیست و ای بسا به جهت‌گیری‌هایی غیرسودمند در نظام تولید دانش بدل گشته، به شیوه‌ای از آرشیو کردن در این پایان‌نامه‌ها راه برده که هم در تشخیص تکینگی تجارب درمانده و هم امکان تکوین تولید دانشی موثر در این باره را با پرسش‌هایی جدی مواجه کرده است؛ کردارهایی که در عدم التفات به ضرورت‌های مربوط به قاعده‌مندی یک شکل‌گیری گفتمانی، به ناگزیر «ترومای فرصت‌های از دست رفته» در تاسیس دانشی اندیشیده از واقعیت را به بخشی جدایی‌ناپذیر و دردناک از ناخودآگاه این رشته‌ها بدل ساخته‌اند