تأثیر حذف پوسته بذر آفتابگردان در تحمل جوانه زنی به تنش شوری و خشکی

Abstract

شوری و خشکی از عوامل عمده محدود کننده تولیدات کشاورزی در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می‌روند. به همین منظور دو آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل دو فاکتور پوسته (همراه با پوست و بدون پوست) و تنش شوری با نمک NaCl در شش سطح 0، 2-، 4-، 6-، 8- و10- بار و آزمایش دوم نیز شامل دو فاکتور پوسته (همراه با پوست و بدون پوست) و تنش خشکی با پلی اتیلن گلایکول 6000 در شش سطح 0، 2-، 4-، 6-، 8- و10- بار بود. آزمون به‌صورت تست جوانه‌زنی استاندارد در دمای 25 درجه سانتی‌گراد به ‌مدت 10 روز انجام شد. اثر تیمار حذف پوست بر شاخص‌های جوانه‌زنی (درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول گیاهچه، درصد گیاهچه نرمال، وزن تر و خشک گیاهچه) در سطح ک درصد برای هر دو آزمایش معنی‌دار بود. اثر تنش شوری و خشکی بر شاخص‌های جوانه‌زنی نیز در سطح یک درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل حذف پوسته در شوری برای همه صفات مورد اندازه‌گیری به غیر از متوسط زمان جوانه‌زنی در سطح یک درصد معنی‌دار بود. در تنش خشکی برای همه صفات در سطح یک درصد معنی‌دار بود. در تنش شوری بذور با پوست در تیمار شاهد70 درصد جوانه‌زنی داشتند، در حالی که حذف پوسته درصد جوانه‌زنی را به 94 درصد افزایش داد. درصد جوانه‌زنی برای پتانسیل 10- بار برای بذور بدون پوست 70 درصد و برای بذور با پوست تنها 98/18 درصد بود. در شرایط تنش خشکی میانگین درصد جوانه‌زنی بذور با پوست 39 درصد بود، در حالی که تیمار حذف پوست 91 درصد بود.