مطالعه اثر اندازه بذر بر مولفه‏های جوانه‌زنی نخود ایرانی (Cicer arientinum L.)

Abstract

به منظور ارزیابی اثر اندازه بذر بر شاخص‏های جوانه‏زنی بذرهای نخود ارقام هاشم و آرمان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در زمستان 1390 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه آزاد اسلامی مشهد انجام شد. عوامل آزمایش شامل ژنوتیپ بذر در دو سطح (ارقام هاشم و آرمان) و اندازه بذر در چهار سطح (کوچک، متوسط، بزرگ و شاهد) بود. نتایج نشان داد که اثر اندازه بذر و ژنوتیپ بر درصد و سرعت جوانه‏زنی، طول ساقه‏چه، وزن تر، وزن خشک و شاخص بنیه گیاهچه معنی‌دار بود و با افزایش اندازه بذر، درصد و سرعت جوانه‌زنی کاهش یافت. بیشترین درصد جوانه‌زنی در بذرهای کوچک رقم هاشم و بذرهای شاهد رقم آرمان (96 درصد) بدست آمد که با سایر تیمارها تفاوت معنی داری نداشتند و بیشترین سرعت جوانه زنی به ترتیب در بذرهای کوچک ارقام هاشم (1/13 درصد) و آرمان (8/8 درصد) مشاهده شد که با سایر بذرها اختلاف معنی دار نشان دادند. بر اساس این نتایج تقریباً تمام مولفه‏های جوانه‏زنی از قبیل سرعت جوانه‏زنی، طول ساقه‏چه، بنیه بذر و طول گیاهچه در بذرهای کوچک نسبت به بذرهای درشت بیشتر بود که بهبود این شاخص‏ها می‏تواند سبب بهبود استقرار گیاهچه شود.