موجود مطلق بدون حیثیت تقییدیه، موضوع مشترک کلام و فلسفه

Abstract

موضوع الهیات فلسفه بی‌تردید وجود یا موجود مطلق است؛ اما درباره موضوع علم کلام دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد. متقدمان از متکلمان، موضوع کلام را موجود بماهو موجود دانسته و برای تمایز آن از موضوع علم الهی قید حیثیتِ مطابقت با قانون شرع را به آن افزوده‌اند. صاحب مواقف نسبت به اصل موضوع، یعنی موجود مطلق و نیز قید حیثیت، ایراداتی را مطرح کرده است؛ چنانکه صاحب شوارق نیز به قید مذکور اشکالی اساسی وارد ساخته است. این اشکال موجب عدم کارایی لازم علم کلام می‌گردد. پژوهش حاضر درصدد دفاع از اصل موجود مطلق به عنوان موضوع کلام است و هم‌سو با شارح مقاصد، به پاسخ از اشکالات مواقف می‌پردازد، ولی در خصوص قید حیثیت با منتفی دانستن آن، به اشتراک کامل دو علم کلام و فلسفه الهی در موضوع باور دارد. نقش معاضدتی فلسفه در تعمیق مسائل کلامی به جای نگاه تقابلی به آن دو، از نتایج این پژوهش می‌باشد.