بررسی رابط کاربر خدمات میز مرجع مجازی (پرسش از کتابدار)؛ کتابخانه‌های خارج از کشور و ارائه الگوی پیشنهادی برای کتابخانه دیجیتال آستان قدس

Abstract

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابط کاربر خدمات مرجع الکترونیکی«پرسش از کتابدار» در کتابخانه‌های دنیا و تعیین الگوی خدمات پرسش از کتابدار کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی است. مؤلفه‌های این پژوهش دسترسی، طراحی رابط کاربر، ویژگی‌های مربوط به نمایش اطلاعات، انسجام و یکدستی، راهنمای کاربر، تعامل، بازخورد، انعطاف­پذیری و شخصی­سازی است.<br /> شیوه بررسی در این پژوهش بر اساس سیاهه وارسی مؤلف ساخته، از مؤلفه‌های مؤثر در تعیین رابط کاربر می‌باشد که مشخصات خدمات مزبور با آن بررسی شده است. جامعه پژوهش شامل 16 کتابخانه دانشگاهی و عمومی ارائه دهنده این خدمات در خارج از ایران می‌باشد.<br /> یافته‌های پژوهش نشان می دهد بیش از نیمی از مراکز مورد بررسی محل قرارگیری مناسبی برای ورود آسان کاربران به این خدمات در نظر گرفته‌اند. تمامی وب­گاه‌ها از رنگ سفید برای زمینه و بیشتر آن‌ها از رنگ آبی و طیف‌های آن برای پبوند‌ها استفاده کرده­اند. بیشتر مراکز برای راهنمایی سریع‌تر کاربران، قسمت پرسش‌های متداول را فراهم کرده و گزینه «راهنما» در صفحات مورد دقت قرار گرفته است. دریافت بازخورد و انعکاس رضایت یا عدم رضایت کاربر و ارائه خدمات ویژه، عضویت افراد و تغییر رابط کاربر برای افراد ناتوان و کودکان مورد توجه مراکز بوده است.<br /> نتایج نشان دهنده لزوم رعایت مؤلفه‌هایی نظیر فراهم نمودن دسترسی آسان به خدمات مرجع مجازی، انتخاب رنگ‌های مناسب در طراحی سایت، استفاده از اصطلاحات ساده و مأنوس، امکان استفاده راحت از سایت برای کاربران از طریق انتخاب قلم مناسب و تصاویر، ایجاد آرشیو پرسش‌ها و پاسخ‌ها و نمایه برای جستجوی مطالب، ایجاد نقشه سایت و راهنماهای مناسب برای استفاده بهتر کاربران و ... می باشد.