پژوهش در حوزه رفتارِ اطلاعاتی:رویکردها، روش‌ها، گرایش‌ها، رونده

Abstract

پژوهش‌های بسیاری در حوزه رفتارِ اطلاعاتی از آغاز تا به امروز در پیشینه پژوهش‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی دیده می‌شود. این پژوهش‌ها به سبب تغییر در محیطِ اطلاعاتی انسان و پیچیده‌تر شدن شرایط مرتبط با رفتارهای اطلاعاتی، سرگذشت گوناگونی را در دوره‌های مختلف داشته است. لزوم بررسی این روندها و گرایش‌ها و نیز روش‌ها، رویکردها و تکنیک‌های مورد استفاده پژوهشگران در به انجام رساندن پژوهش‌های خود نیازمند بازنگری و بررسی است. این مقاله سعی دارد، ابتدا با مروری بر روند پژوهش در حوزه رفتارِ اطلاعاتی، برخی از روندها و گرایش‌هایی که در این حوزه گزارش شده استارائهمی‌گردد. سپس با اشاره‌ای کوتاه و گذرا به برخی از تکنیک‌های سنجش و تجزیه و تحلیل در پژوهش‌هایرفتارِ اطلاعاتی از قبیل مطالعه موردی، تجربه‌ی آزمایشگاهی، مصاحبه، تحلیل شبکه، تحلیل گفتمان، تحلیل تاریخی، تحلیل محتوا، فراتحلیل، تحلیل گزارش تراکنش و سایر روش‌هایی که در پیشینه‌های مطالعه رفتارِ اطلاعاتی دیده می‌شود، دیدگاهی کلی نسبت به این روش‌شناسی‌ها و نمونه‌های مرتبط ارائه نماید. سپس با معرفی برخی تحلیل محتواهای صورت پذیرفته، گرایش‌ها و روندهای ‌مرتبط با این روش‌شناسی‌ها ارائه ‌گردد.