تحلیل داستان‌های بازنویسی‌شدة کلیله‌و‌دمنه براساس ابعاد روایتمندی نیکولایوا

Abstract

استفاده از شیوه‌ها و نظریه‌های گوناگون برای ایجاد خلاقیت در داستان‌های بازنویسی شده از متون کهن ادبی برای کودک‌و نوجوان مساله‌ای مهم و قابل توجه است. هدف از بازنویسی متون‌کهنی چون کلیله‌و-دمنه، آشنایی مخاطبان با ویژگی‌های ادبی متن‌اصلی و خوانش حکایت‌های جذاب آن است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل داستان‌های بازنویسی شده کلیله‌و‌دمنه براساس ابعاد روایتمندی ماریا نیکولایوا و پاسخ به این پرسش‌هاست:1.چگونه می‌توان به کمک ابعاد روایتمندی نیکولایوا یک بازنویسی‌خلّاق با ساختاری متفاوت و تازه برای‌مخاطبان نوجوان ایجادکرد؟ 2.در داستان‌های‌بازنویسی‌شده مورد بررسی، کدام یک از ابعاد روایتمندی نیکولایوا استفاده شده است؟ روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و شیوه-گردآوری اطلاعات به شکل بررسی اسناد کتابخانه‌ای است. نتایج پژوهش نشان داد که با استفاده از ابعاد روایتمندی می‌توان ساختار جدید و خلّاقی در داستان‌های بازنویسی ایجاد کرد. انتخاب شروع مناسب، پایان‌بندی باز و ایجادروزنه، استفاده از عنصر سفر در روایت، توجه به ابعاد زمانمندی در روایت و پیرنگ فزاینده، مهم‌ترین ابعاد روایتمندی برای بازنویسی خلاق به شمار می‌روند. به جز چند داستان از لطف‌الله که از پایانی باز استفاده شده، اغلب داستان‌های بازنویسی مورد بررسی، پایانی بسته داشته‌اند. عنصر سفر در بیشتر داستان‌های بازنویسی دیده شد. در بخش زمانمندی، اغلب داستان‌های بازنویسی، زمان‌خطی دارند. فقط در برخی از داستان‌های بازنویسی لطف‌الله و شیرازی گاهی زمان پریشی، روایت پس‌نگر و آینده‌نگر دیده می‌شود.