اثر روش‌های مختلف مدیریت علف‌های هرز بر صفات رشدی و عملکرد بالنگوی شهری(Lallemantia iberica Fischer & C.A. Meyer)

Abstract

مقدمه و اهداف: این پژوهش باهدف بررسی تأثیر روش­های مختلف مدیریتی مانند مالچ کاه و کلش گندم، گیاهان پوششی عدس، گاودانه، جو و ماشک گل خوشه­ای و علفکش تریفلورالین بر صفات رشدی و عملکرد گیاه بالنگوی­شهری اجرا شده است. مواد و روش­ها: این آزمایش به­صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز واقع در هشت ‌کیلومتری شرق تبریز (اراضی کرکج) اجرا شد. در این مطالعه تیمارهای آزمایش شامل دو سطح علفکش (کاربرد و عدم کاربرد علفکش تریفلورالین) و تیمارهای کشت خالص بالنگوی­شهری آلوده و عاری از علف­هرز و کشت به­همراه استفاده از مالچ و گیاهان پوششی (کشت خالص بالنگوی­شهری آلوده به علف­های­هرز، کشت خالص بالنگوی­شهری عاری از علف­های­هرز، بالنگوی­شهری + مالچ کاه و کلش گندم (سه تن در هکتار)، بالنگوی­شهری + عدس، بالنگوی­شهری + گاودانه، بالنگوی­شهری + جو، بالنگوی­شهری + ماشک گل خوشه­ای) بود. یافته­ها: آلودگی به علف‌های­هرز سبب کاهش درصد پوشش سبز، شاخص کلروفیل برگ، قطر شاخه اصلی و تعداد شاخه فرعی بارور بالنگوی­شهری شد. بااین ‌حال، ارتفاع شاخه اصلی و­ فرعی از سطح خاک بالنگوی­شهری در تیمارهای آلوده به علف­های­هرز به­طور معنی­داری افزایش یافت. نتایج نشان داد که بالاترین مقدار درصد پوشش سبز (33/87 درصد) در تیمار وجین علف­های­هرز به­دست آمد. بالاترین مقدار عملکرد دانه در واحد سطح (9/195 گرم در مترمربع)، قطر شاخه اصلی (833/2 میلی­متر) و تعداد شاخه فرعی بارور (167/3) در تیمار وجین کامل علف­های­هرز به­دست آمد. بیشترین مقدار ارتفاع شاخه اصلی و فرعی در تیمار بالنگوی­شهری + گاودانه به­دست آمد. بالاترین میزان شاخص کلروفیل در تیمار بالنگوی­شهری + ماشک گل خوشه­ای (28) به­دست آمد. نتیجه­گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که می‌توان با استفاده از مالچ و گیاهان پوششی در مدیریت علف‌های­هرز، استفاده از سموم شیمیایی را کاهش داد و از اثرات سوء آن­ها بر روی محصولات زراعی و محیط‌ زیست که از پایه‌های اساسی سلامتی بشر هستند، تا حد قابل‌توجهی جلوگیری نمود.