مقایسه اثر میانجی‏گری حمایت‌های مالی دولتی و غیردولتی بر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان فاوا

Abstract

اقتصاد دانش‌بنیان به‌عنوان موتور توسعه کشورها شناخته می‌شود و به همین دلیل کشورها برای ربودن گوی سبقت در حوزه فناوری‌های پیشرفته سال‌هاست دست به سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری‌های پیشرفته و نوآوری‌های نوظهور زده‏اند. ایران نیز چاره برون‌رفت از رکود اقتصادی طولانی‌مدت سال‏های تحریم را توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دانسته است. هدف این مقاله، تحلیل و بررسی اثر میانجی‌گری حمایت‌های مالی دولتی و غیردولتی بر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر داده و روش تحقیق کمی می‌باشد که به صورت طولی انجام شده است. داده‌های لازم برای آزمون 10 فرضیه در این پژوهش از صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی ریاست جمهوری دریافت و مورد تحلیل قرار گرفته است. از نظر قلمرو مکانی، شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه فاوا در نمونه این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته که شامل 1002 شرکت از مجموع 1667 شرکت دانش‌بنیان حوزه فاوا است که از ابتدای قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان (1389) تا پایان شهریورماه 1401 موفق به اخذ عنوان دانش‌بنیانی روی حداقل یکی از محصولات (کالا یا خدمات) خود شده‌اند. برای آزمون فرضیه‌ها از روش رگرسیون خطی و نرم‌افزار وارپ پی‏ال‏اس نسخه 8 استفاده شده است. نتایج تحلیل نشان می‌دهد باوجود تلاش‌های صورت گرفته در حمایت مالی از شرکت‌های دانش‌بنیان در تجاری‌سازی و توانمندسازی، این حمایت‌ها تأثیر معنی‌داری بر عملکرد شرکت‌ها نداشته و عملکرد شرکت‌ها اغلب بر اساس نظریه منبع محور به منابع داخلی سازمان همچون منابع مالی و نیروی انسانی شرکت بستگی دارد. لذا این پژوهش فقدان کارایی حمایت‌های مالی از شرکت‌ها برای ایجاد عملکرد را گوشزد می‌کند و آن را سیاستی منجر به هدررفت منابع می داند.