ااثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ناشی از انتظارات تحصیلی و خودناتوان‌سازی دانش‌آموزان دختر

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ناشی از انتظارات تحصیلی و خودناتوان‌سازی دانش‌آموزان انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی بوده و در آن از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر چاراویماق در استان آذربایجان شرقی در سالتحصیلی1402-1401 به تعداد تقریبی 2000 نفر تشکیل داده­اند. پس از اجرای مقیاس استرس ناشی از انتظارات تحصیلی (AESI) آنگ و هوان (2006) و خودناتوان‌سازی(SHS) جونز (1979) از بین دانش‌آموزانی که استرس و خودناتوان سازی شدیدی داشتند،30 نفر انتخاب و با استفاده از گمارش تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. اعضای گروه آزمایش، طی 8 جلسه 5/1 ساعته آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی که توسط کابات زین در سال 2002 طراحی شده را به ‌صورت گروهی دریافت کردند. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از تحلیل کوواریانس و SPSS نسخه 24 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی موحب کاهش استرس ناشی از انتظارات تحصیلی و خودناتوان‌سازی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر چاراویماق شده است (سطح معنی داری 001/0). بر اساس یافته‏های پژوهش می‏توان کارگاههای آموزشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی را برای کاهش استرس ناشی از انتظارات تحصیلی و خودناتوان‌سازی دانش آموزان برگزار کرد. همچنین جلساتی با هدف آگاهی بخشی برای والدین و معلمان در جهت کاهش انتظارات تحصیلی از دانش­آموزان، می­توان ترتیب داد.