تحلیلی بر زمینه‌های کالبدی جرم‌خیزی فضاهای شهری و ارائه راهکارهای طراحی پیشگیرانه، مورد پژوهی: خیابان انقلاب تهران

Abstract

یکی از مهم­ترین رویکردها در جهت افزایش امنیت، پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی است که بر طراحی شهری تمرکز دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی شرایط محیطی دقیق مؤثر در ایجاد رفتارهای آنومیک و مجرمانه در خیابان انقلاب تهران و ارائه راهکارهای طراحانه جهت کاهش آن‌ها در این مکان می­باشد. در مطالعه پیش رو، برای رسیدن به هدف پژوهش از روشی ترکیبی استفاده شده است. بدین منظور، در بخش اول با استفاده از روش مکان­سنجی (شامل برداشت میدانی و همچنین تهیه و تکمیل چک­لیست کارشناسان و چک­لیست جامع)، شرایط محیطی محدوده موردمطالعه در قالب مجموعه مؤلفه­های شرایط جرم­خیزی دسته­بندی شده و راهکارهایی برای کاهش جرم در خیابان انقلاب تهران ارائه گردید. در بخش دوم این پژوهش و به‌منظور اولویت­دهی به راهکارها و انتخاب راهکار بهینه برای جلوگیری از وقوع جرم و کاهش آن در محدوده موردمطالعه، از روش تحلیل شبکه‌ای (ANP) استفاده گردید. بر اساس نتایج پژوهش، آلودگی­های محیطی، آلودگی­های دیداری، ازدحام و مسئله نور و روشنایی استاندارد در شب، مهم­ترین عوامل محیطی رفتارهای آنومیک و مجرمانه در خیابان انقلاب تهران می­باشند. همچنین، بهینه­ترین راهکارها برای کاهش جرم و افزایش امنیت در محدوده موردمطالعه عبارت‌اند از: حذف مبلمان­ها و عناصر الحاق شده به مسیر پیاده، تعریف خوانای فعالیت­ها و کاربری­ها در نقاط گنگ فضا، ایجاد نشانه و عناصر شاخص در طول مسیر، محدود کردن تبلیغات و ایجاد روشنایی استاندارد در طول شب برای انجام فعالیت. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد، تغییرات جزئی در محیط می‌تواند اثرات بزرگی بر کاهش جرم و افزایش امنیت داشته­ باشد.