تفسیر تاریخچه دیاژنز سنگ‌های کربناته سازند آسماری (الیگوسن – میوسن)، جنوب باختری لرستان

Abstract

به منظور تفسیر توالی‌های دیاژنزی و تاریخچه پس از رسوب‌گذاری سنگ‌های کربناته سازند آسماری، یک برش چینه‌شناسی سطح الارضی واقع در تاقدیس ریت (جنوب باختری لرستان) به ضخامت 131 متر مورد مطالعه و نمونه برداری قرار گرفته است. سنگ‌شناسی این سازند تناوبی از سنگ‌های کربناته و کربناته دولومیتی می‌باشد. نتایج حاصل از مطالعه مقاطع نازک رسوبی نشان داد که چندین فرآیند دیاژنزی در سازند آسماری رخ داده است. این فرآیندها شامل پوشش میکریتی، سیمانی شدن، انحلال، تخلخل، فشردگی فیزیکی و شیمیایی و انواع جانشینی‌ها می‌باشند که در در چهار محیط دریایی، آب شیرین، تدفینی و بالاآمدگی شکل گرفته‌اند. سه مرحله دیاژنزی اولیه (ائوژنز)، میانی (مزوژنز) و نهایی (تلوژنز) برای نهشته‌های مورد مطالعه تعیین شده است. مطالعات سنگ‌نگاری و زمین‌شیمی عنصری بر روی واحدهای کربناته دولومیتی منجر به شناسایی دو گروه از دولومیت‌ها در این سازند گردید (دلومیت‌های اولیه و ثانویه). تمرکز عناصر فرعی (Fe و Mn) در دلومیت‌های اولیه کمترین مقدار می‌باشد در صورتی که تمرکز این عناصر در دولومیت‌های ثانویه بیشترین مقدار می‌باشد. همچنین تمرکز عناصر فرعی دیگر نظیر (Sr و Na) در دولومیت-های اولیه بیشترین مقدار می‌باشد در صورتی که تمرکز این عناصر در دولومیت‌های ثانویه کم‌ترین مقدار است که این موضوع دلالت بر محیط دیاژنزی تدفینی کم عمق تا متوسط برای دلومیت‌های ثانویه دارد. دولومیت‌های این سازند هنوز به نظم بلوری نرسیده‌اند که می‌تواند به دلیل سن جوان این نهشته‌ها (الیگوسن- میوسن) در منطقه باشد.