چینه‌نگاری سکانسی بخش آهکی مند (ژوراسیک میانی) در جنوب فروافتادگی دزفول، جنوب باختری ایران

Abstract

بخش آهکی مَند عنوان غیررسمی یک واحد سنگ‌چینه‌ای شاخص در مناطق مرکزی و خاوری زاگرس است که مرز ژوراسیک میانی-پسین بر انتهای آن منطبق است. به‌منظور آگاهی از شرایط محیطی و سکانس‌های رسوبی این واحد آهکی در جنوب فروافتادگی دزفول، داده‌های زمین‌شناسی و ژئوفیزیکی حاصل از حفاری دو حلقه چاه از میدان‌های نفتی چهاربیشه و میلاتون بررسی شده‌است. در این بُرش‌ها، بخش آهکی مَند 125 و 140 متر ستبرا دارد و از دو واحد کربناته تمیز (پرتوی گامای کم) تشکیل شده‌است که با یک افق شیلی (رُسی) از هم جدا شده‌اند. سنگ‌نگاری 80 مقطع نازک تهیه‌شده از خرده‌ها و مغزه‌های حفاری نشان داد که گرینستون‌های اینتراکلاستی-اُاُئیدی و پلوئیدی ریزرخساره‌های اصلی بخش مَند در این ناحیه هستند که با وکستون‌های اسکلتی (روزنداران، جلبک‌های سبز و اسپیکول اسفنج) و مادستون‌های آهکی همراهی می‌شوند. یافته‌های این تحقیق حاکی است که این مجموعه رسوبی در زیرمحیط‌های مختلف یک رمپ هموکلینال شامل تالاب، شول (سد) اُاُلیتی و دریای باز نهشته شده‌است. همچنین، تلفیق داده‌های چینه‌نگاری با یافته‌های حاصل از بررسی نمودارهای چاه‌پیمایی (اشعه گاما-صوتی) نشان داد که قسمت زیرین بخش آهکی مَند دسته رخساره‌های تراز بالای سکانس رسوبی رده سومی است که نهشته‌های دریای عمیق سازند سرگلو (باژوسین) تراز پیشرونده آن را ساخته‌اند. به‌همین ترتیب، لایه شیلی و واحد کربناته بالایی نیز دسته رخساره‌های یک سکانس رده سوم هستند که سطح حداکثر پیشروی آن معرف MFS J40 (کالووین میانی) در جنوب ایران است.