فهم تجارب زیسته‌ی حاشیه نشینان از نابرابری اجتماعی (مورد: حاشیه نشینان شهر کوت عبدالله)

Abstract

نابرابری اجتماعی از گذشته‌های دور همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل جوامع بشری مطرح بوده است، پیچیدگی‌های مفهوم نابرابری باعث ایجاد نظرات مختلفی حول بایسته‌های تعدیل یا توجیه آن در جوامع مختلف شده است. حاشیه‌نشینان اطراف کلان شهرها معمولاً به دلیل مقایسه وضعیت منطقه با مناطق برخوردار و مرفه نشین، نابرابری‌ها را عمیق‌تر و شدیدتر تجربه می‌کنند و ادراک خاصی از این موضوع دارند. در این تحقیق به دنبال پاسخ به سؤالاتی نظیر اینکه حاشیه‌نشینان کوت عبدالله چه برداشتی و چه تجاربی از نابرابری اجتماعی دارند؟ عوامل مؤثر بر تجربه نابرابری اجتماعی آنها کدامند؟ و حاشیه‌نشینان چگونه با نابرابری کنار می‌آیند؟(مکانیسم سازگاری) هستیم.در این مقاله سعی شده با استفاده از روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی تفسیری و با در نظر گرفتن صدای خاموش حاشیه‌نشینان، تجربه زیسته مشارکت‌کنندگان از نابرابری اجتماعی مورد واکاوی قرار گیرد. به این منظور از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته با تعداد 21 نفر که با استراتژی نمونه‌گیری هدفمند انتخاب گردیدند، اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده‌اند. یافته‌های تحقیق با استفاده از روش تحلیل پدیدارشناسی تفسیری اسمیت و همکارن مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. از مجموع مصاحبه‌ها تعداد 9 مقوله و 26 مفهوم استخراج گردیدند. مقولات استخراج شده شامل: فوران محرومیت، تبعیض‌های ساختاری ادراک شده، احساس رها شدگی، ناکارآمدی دولت و کژاورگی اقدامات آن، جاافتادگی وضعیت نابرابر، فضا-مکان طرد شده، اراده ساختاری کنترل کننده، تشدید آسیب‌های اجتماعی و انفعال‌گرایی می‌باشند. یافته‌های به دست آمده از تحقیق نشان می‌دهد حاشیه‌نشینان شهر کوت عبدالله با توجه به مجاورت با کلان شهر اهواز و همچنین چاه‌های نفت و شرکت‌های نیشکر و صنایع فولاد اطراف این منطقه، محرومیت عمیقی را احساس می‌کنند که ناشی از بی توجهی‌ها و بی اعتنایی‌ها به رفاه مردم بومی منطقه می‌باشد.