مبانی و آثار اصل شفافیت از منظر اندیشه‌ سیاسی اسلام

Abstract

شفافیت که به‌معنای آشکار بودن و در دسترس بودن اطلاعات جهت بررسی و نظارت است، از موضوعات محوری در مباحث کلان حکومت‌داری و اصلاح اداره‌ی عمومی است. از منظر اندیشه‌ی سیاسی اسلام، مردم‌سالاری دینی بر آرای خام و ناآگاهانه‌ی مردم استوار نیست، بلکه جوهر آن را آگاهی مردم شکل می­دهد و وظیفه‌ی حاکم اسلامی به‌عنوان امانت­دار مردم این است که مسائل جامعه را به‌گونه­ای شفاف و صادقانه با مردم در میان بگذارد. نویسندگان در این پژوهش به‌دنبال پاسخ به این پرسش هستند که رویکرد اسلام به مقوله‌ی شفافیت چگونه است؟ این مقاله مبتنی‌بر این فرض است که شفافیت حکومت اسلامی جزو مقوله­های مورد توجه در آموزه­های دینی است؛ به‌نحوی که سنت و سیره‌ی معصومین نیز بر آن صحه گذاشته و مبانی و آثار متعدد آن در جای‌جای دین اسلام مورد تاکید قرار گرفته است.