بررســی پســتانداران در معــرض خطــر انقــراض در ایــران مطالعه موردی شش گونه منتخب

Abstract

پستانداران، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رده‌های جانوری، نقش کلیدی در حفظ تنوع زیستی و توازن طبیعی ایفا می‌کنند. این گروه با 28 راسته و 5416 گونه، ویژگی‌های منحصربه‌فردی مانند خونگرمی و توانایی سازگاری در زیستگاه‌های متنوع دارند. درحال‌حاضر، بیش از 28 درصد از گونه‌های ارزیابی‌شده جانوری، معادل 45,300 گونه، در معرض خطر انقراض قرار دارند که بخش قابل‌توجهی از آن‌ها را پستانداران تشکیل می‌دهند. ایران، به دلیل موقعیت جغرافیایی و تنوع اقلیمی، با 209 گونه شناخته‌شده، 7.3 درصد از تنوع جهانی پستانداران را به خود اختصاص داده و به‌عنوان یکی از کشورهای غنی از این نظر شناخته می‌شود. کوه‌های البرز و زاگرس از مهم‌ترین زیستگاه‌های پستانداران در ایران هستند و تنوع بالای گونه‌ها را در خود جای‌داده‌اند. اهمیت این گونه‌ها، علاوه بر اکولوژیکی، در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و زنجیره غذایی نیز مشهود است. با توجه به تهدیداتی نظیر تخریب زیستگاه، شکار غیرمجاز و تغییرات اقلیمی، حفاظت از پستانداران و زیستگاه‌های آن‌ها برای پایداری اکوسیستم و تنوع زیستی ایران امری ضروری است. در این مطالعه، شش گونه پستاندار شاخص ایران که توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور در فهرست گونه‌های درخطر انقراض قرار دارند، موردبررسی قرار می‌گیرند. این گونه‌ها با توجه به ویژگی‌های زیستگاهی خاص و تهدیدات متعددی که آن‌ها را تحت‌فشار قرار داده‌اند، به‌عنوان گونه‌های کلیدی برای حفاظت از تنوع زیستی ایران شناسایی‌شده‌اند. هدف این تحقیق، بررسی وضعیت حفاظتی، مطالعات انجام‌شده بر روی شش گونه شاخص و شناسایی تهدیدات و خلأهای پژوهشی مرتبط با آن‌ها است. این مقاله با تمرکز بر تحلیل یافته‌های موجود، تلاش دارد تا کمبودهای تحقیقاتی را شناسایی و مسیر پژوهش‌های آینده را مشخص کند.