شناسائی معیارهای تصمیم‌گیری کشاورزان در کشت محصولات کشاورزی: مطالعه‌ی موردی استان آذربایجان غربی

Abstract

کاهش بارش‌ها، بحران دریاچه‌ی ارومیه و کمبود آب کشاورزی در دسترس منجر به تشدید نگرانی‌های زیست‌محیطی کشاورزان گردیده است، به نحوی که کشاورزی تحت تاثیر این بحرانها قرار گرفته است، تا جایی که کشور شاهد کاهش امنیت غذایی در بعد تولید گردیده، و این مهم را می‌توان به خاطر استفاده از آب دریاچه‌ی ارومیه در انتخـاب کشت‌های جدید دانست از این روی ضروری است معیارهای تصمیم‌گیری کشاورزان استان آذربایجان غربی در انتخاب کشت مجدداً بررسی گردد. با جمع‌آوری و کدگذاری اطلاعات مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته‏ با کشاورزان مناطق مختلف استان، پنج معیار شامل اقتصاد، محیط‌زیست، فناوری، اجتماعی، سیاسی و شاخص‏های مرتبط با هر یـک شناسایی شدند. نتایج تحلیل واریانس داده‌ها از طریق برنامه‌نویسی پایتون نشان دادکه سطح تحصیلات و سن در سطح یک درصد، اثر معنی دار و موقعیت مکانی اثر معنی داری در اولویت‌بندی شاخص‌ها نداشت. وزن‌دهی معیار‌ها و شاخص‌ها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت. نتایج نشـان داد که "محیط‌زیست" و "اقتصاد"، به ترتیب با وزنهای 398820/ و 325670/ مهم‌ترین معیـارها برای کشاورزان بوده‌اند، که در محیط‌زیست هم "آب مورد نیاز" مهمترین اهمیت و "تخریب و تضعیف خاک" کمترین اهمیت را به خود اختصاص داد که این می‌تواند بدلیل کم‌آبی در سال‌های اخیر و چالش‌های فراروی کشاورزان در تأمین آب بوده باشد. با توجه به اهمیت دستیابی به سود، که این مسئله جزء نیازهای کوتاه‌مدت کشاورزان است، بایستی تمرکز بر نیازهای بلندمدت، که اهداف پایداری اکوسیستم را در بر می‌گیرد، مورد توجه قرار بگیرد.