تاثیر روش های خاک ورزی بر عملکرد و بیماری‌های مهم خاک‌زاد سیب‌زمینی

Abstract

خاک­ورزی حفاظتی فرسایش خاک را کاهش می‌دهد، اما بیم آن می­رود که در سال­های اولیه موجب کاهش عملکرد و افزایش بیماری­های گیاهی شود. به منظور مطالعۀ اثر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد سیب‌زمینی و شدت و میزان وقوع آلودگی بیماری‌های غالب خاکزاد سیب‌زمینی (پژمردگی فوزاریومی، پوسیدگی خشک و اسکب معمولی)، آزمایشی در قالب طرح آماری کرت‌های نواری بر پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن عامل افقی شامل روش‌های خاک‌ورزی: 1-شخم با گاوآهن برگردان‌دار (روش رایج در منطقه)، 2- کم­خاک­ورزی با گاوآهن قلمی، 3- شخم با گاوآهن بشقابی و 4- کم­خاک­ورزی با چیزل­پکر و عامل عمودی شامل دو تیمار: جمع‌آوری و حفظ بقایای گیاهی بودند. نتایج تحقیق نشان داد که اثر روش­های خاک­ورزی بر عملکرد محصول در سه سال­ آزمایش ثابت نبوده است. در سال اول آزمایش روش خاک­ورزی رایج بیشترین میزان عملکرد سیب­زمینی را دارا بود. اما سال سوم آزمایش، بیشترین عملکرد سیب‌زمینی مربوط به روش کم­خاک­ورزی با چیزل­پکر بود. اثر روش­های خاک­ورزی بر بیماری­های خاکزاد سیب­زمینی (پژمردگی فوزاریومی، پوسیدگی خشک و اسکب) معنی­دار نبود. مطابق نتایج کم­خاک­ورزی در مقایسه با روش خاک­ورزی رایج، نه تنها موجب کاهش عملکرد محصول و افزایش بیماری­های خاکزاد سیب­زمینی نشد، بلکه موجب کاهش ترافیک مزرعه­ای، زمان اجرای عملیات و مصرف سوخت شد که از مزایای خاک‌ورزی حفاظتی است. بنابراین پیشنهاد می­شود روش­ کم­خاک­ورزی با چیزل­پکر جایگزین روش رایج خاک­ورزی با گاوآهن برگردان‌دار شود.