طراحی الگوی اسکان موقت پس از زلزله احتمالی در شهر قم

Abstract

شهر قم با توجه به قرار داشتن در پهنه با خطر لرزه‌خیزی زیاد و داشتن آسیب‌پذیری بالا از مناطق در معرض ریسک بالا محسوب می‌گردد. وجود جمعیت زیاد در معرض خطر از یک سو و فقدان طرح مناسب برای اسکان جمعیت زیاد براساس تجربه‌ها و اقدامات در زلزله‌های اخیر از سوی دیگر باعث تشدید شرایط و تبدیل شدن آن به بحران می‌گردد. هدف از انجام این پژوهش استخراج الگویی مناسب برای اسکان موقت پس از زلزله احتمالی در قم می‌باشد. براساس این الگو طراحی اسکان موقت مورد نیاز با توجه به شرایط کالبدی و غیرکالبدی محل و با استفاده از پتانسیل‌ها و زیرساخت‌های موجود انجام می‌گیرد. وجود یک معیار هم در زمینه طراحی و ارائه راه‌حل مناسب در زمان بحران قابل استفاده است و هم به ارزیابی و مقایسه طرح‌ها و اجرای مسابقات طراحی برای ارزیابی یکسان کمک می‌کند. در انجام این پژوهش از روش تحقیق کمی-کیفی با شیوه توصیفی- تحلیلی از نوع مطالعات میدانی و پیماشی استفاده شده است. در راستای جمع‌آوری اطلاعات نیز از ابزارهای مطالعات کتابخانه‌ای، بررسی اسناد، مشاهده و مصاحبه با مسئولین و متخصصین استفاده شده است. نتیجه این پژوهش ارائه الگوی اسکان موقت پس از زلزله احتمالی قم براساس شاخص‌های طراحی اسکان موقت می‌باشد. در این راستا شاخص‌های طراحی سرپناه موقت براساس مرور متون تخصصی و تجربه‌های مشابه استخراج و با روش تحلیل سلسله مراتبی الویت‌بندی و وزن‌دهی شد. در ادامه گزینه‌های سکونت‌گزینی در شهر قم براساس معیارهای طراحی اولویت‌بندی شد. در پایان با ترکیب این گزینه‌های الگوی اسکان موقت شهر قم تعیین گردید. به منظور تسهیل در فهم چگونگی تبدیل این الگو به یک طرح کالبدی، نمونه‌ای نیز طراحی شد که در آن به جزئیات معماری طرح پرداخته شده است.