تأثیر افزودنی‌های مختلف در فرایند کمپوست‌شدن ترکیبات آلی بر خصوصیات زیستی و هوموسی‌شدن کمپوست

Abstract

در این پژوهش اثر مصرف بیوچار، لئوناردیت و زغال­سنگ بر برخی شاخص­های رسیدگی، هوموسی­شدن، تنفس میکروبی و فعالیت آنزیمی در کمپوست مشترک کود دامی و مواد آلی جنگلی مطالعه شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به مدت سه ماه در شرکت تولید کمپوست اجرا گردید. عامل اول شامل تیمار بیوچار (2 و 4 درصد)، لئوناردیت (2 و 4 درصد)، زغال سنگ (2 و 4 درصد وزنی) با مواد اولیه مخلوط شدند و عامل دوم زمان شامل هفته اول تا هفته 12 بود. در طول فرایند کمپوست­شدن بطور هفتگی نمونه‌برداری از توده کمپوست انجام شده و برخی شاخص­های زیستی و هوموسی شدن در کمپوست اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تیمار لئوناردیت 2 درصد بالاترین دما (2/61 درجه سلسیوس) و بیشترین طول مدت زمان فاز ترموفیلی (18 روز) و درصد نیتروژن (11/2 درصد) را داشت. تیمار زغال­سنگ در سطح 4 درصد باعث افزایش معنادار هدایت الکتریکی و تیمار بیوچار 4 درصد باعث افزایش کربن آلی (75/25 درصد) و نسبت C/N (8/15) در کمپوست نهایی شد. افزودن لئوناردیت باعث افزایش معنادار درصد اسید هیومیک و فولویک شد و بالاترین مقادیر شاخص هوموسی­شدن را ایجاد کرد. مواد افزودنی مورد استفاده در این مطالعه بر شاخص جوانه­زنی بذر تره تیزک اثر معنا­داری نداشتند. تیمار­ بیوچار دو و چهار درصد به ترتیب در افزایش فعالیت آنزیم‌ اوره­آز و فعالیت آنزیم فسفاتاز اثر معنادار داشتند ولی بر فعالیت آنزیم دهیدروژناز تفاوت معنا­داری با شاهد مشاهده نشد. نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از بیوچار و لئوناردیت بهتر از زغال­سنگ در بهبود فعالیت­های آنزیمی و شاخص­های هوموسی­شدن در فرآیند کمپوست شدن تأثیرگذار هستند.