شناسایی گونه های خیارهای دریایی منطقه زیر جزر و مدی خلیج چابهار

Abstract

خیارهای دریایی جزو مهمترین خارپوستان دریا بشمار می­روند. با وجود اینکه محیط دریایی منبع عظیمی از این موجودات در اختیار ما گذاشته است، متأسفانه به دلیل عدم شناسایی گونه های موجود در آب های جنوبی ایران و همچنین ناآشنایی با فوائد تغذیه­ای، دارویی و حتی سودآوری ارزی در رابطه با صادرات آنها به عنوان جانورانی فراموش شده تلقی می­شوند. این مطالعه در بخش شرقی خلیج که بدلیل وجود بندر چابهار دارای بیشترین تأثیر انسانی بر اکوسیستم منطقه می­باشد، انجام شده است. نمونه برداری از خیارهای دریایی توسط غواصی به روش اسکوبا در 4 منطقه که با توجه به گشت های مقدماتی بیشترین احتمال حضور خیارهای دریایی وجود داشت، انجام گرفت. این مناطق عبارتند از اسکله شهید بهشتی، هتل دریایی، اسکله شهید کلانتری و اسکله سپاه. همچنین از خیارهای دریایی و محیط پیرامون آنها عکسبرداری شد. به کمک برخی کلیدهای شناسایی، افراد در محل زندگی خود تا حد امکان شناسایی و برای اطمینان بیشتر در آزمایشگاه به روش مشاهده استخوانچه های پوستی مورد بررسی قرار گرفتند. در خلال یک سال بررسی 7 گونه از خیارهای دریایی مشاهده شد. این گونه ها عبارتند از<em>Stichopus variegatus</em> ، <em>Holothuria leucospilota</em> ،<em>Holothuria hilla</em>، <em>Holothuria arenicola</em> ، <em>Holothuria atra</em><em>، </em><em>Holothuria parva</em> ، <em>Holothuria pervicax</em>. از این میان 6 گونه به جنس <em> </em><em>Holothuria</em> و یک گونه به جنس <em>Stichopus</em> تعلق دارد. هر دو جنس جزو راسته Aspidochirotida هستند. بطور کلی گونه <em>Stichopus variegates</em>نسبت به سایر گونه ها از طول و وزن بیشتری برخودار است. در رتبه بعدی گونه <em>Holothuria leucospilota</em>قرار دارد. گونه <em>Holothuria hilla</em>نسبت به سایر گونه ها از محدوده طولی بیشتری برخودار است. از نظر حضور گونه ها ایستگاه بهشتی در مرتبه نخست قرار دارد. در طول یکسال مطالعه، 6 گونه در این ایستگاه مشاهده شده است (گونه <em>H</em><em>. </em><em>arenicola</em> مشاهده نشد). در ایستگاه سپاه 5 گونه مشاهده شده است (گونه های <em>H</em><em>. </em><em>parva</em> و <em>H</em><em>. </em><em>pervicax</em> مشاهده نشد). در کلانتری 2 گونه (<em>S</em><em>. </em><em>variegatus</em> و<em>H.</em><em>leucospilota</em>) و در هتل دریایی یک گونه (<em>H</em><em>. </em><em>leucospilota</em>) مشاهده شده است.