مطالعه بازنمایی ادراک استعاری از مفهوم "دانش" دانشجو_معلمان: مطالعه موردی پردیس‌های شهر تهران

Abstract

مقدمه: هدف این مطالعه تحلیل درک دانشجو_معلمان از مفهوم "دانش" توسط بررسی استعاره است. مشارکت‌کنندگان دانشجو_معلمان رشته‌های مختلف و دارای شرط: گذراندن دوره کارورزی، بودند. روش کار: روش کیفی پدیدارشناسی است؛ ابتدا اجرای مصاحبه‌های پایلوت انجام شد، سپس بر اساس آن مصاحبه‌های نیمه‌­ساختاریافته انجام گرفت و در آخر طبقات استعاری از صداهای ذخیره‌ شده، استخراج شدند. همچنین محتوای مصاحبه‌ها توسط اساتید مجرب در پژوهش‌های کیفی و پدیدارشناسی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: از طریق تحلیل داده‌ها 339 استعاره از متن مصاحبه‌ها و در مجموع نگاشت‌های استخراج ‌شده در دو طبقه: الف) بازنمایی‌های استعاری سه سطح در حوزه مبدأ (زنجیره بزرگ هستی و زنجیره بزرگ گسترده) و (رویدادها)، ب) بازنمایی‌های استعاری در سه نقش (هستی‌شناسانه، جهت و ساختاری) استخراج شدند که به ‌ترتیب بیشترین بسامد آن طبقات عبارت‌اند از: ابزار، شی‌ء، غذا، حرکت، مسیر، زمان، مکان، ماده، گیاه، ساختمان، سلامتی، انسان، بالا، روشنایی و نیرو. در این میان حوزه‌های مبدأ "به‌ دست ‌آوردن"، "کسب کردن" و "رسیدن" بیشترین کاربرد را داشتند. نتیجه‌گیری: تحلیل داده‌ها نظریه استعاره مفهومی Lakoff و Johnson(1980) را حمایت می‌کند و استعاره‌های کاربردی دانشجو_معلمان در چهار طبقه: الف) دانش درون ذهن فرد فعال قرار دارد، ب) دانش بیرون از ذهن فرد قرار دارد (یادگیرنده منفعل)، ج) دانش بیرون از ذهن فرد قرار دارد (یادگیرنده فعال) و د) دانش از درون به بیرون در ارتباط است، به تفسیر درآمد. به‌ علاوه ادراک استعاری آنها بر اساس استعاره غالب دیدگاه غالب آموزش­گرایی را نشان داد.